1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrası Bulgaristan'da zorunlu göçe tabi tutulan Türklerden bazıları, Denizli'nin Bozkurt ilçesine bağlı Hayrettin Mahallesi'ne yerleşti. Doğdukları toprakları terk etmek zorunda kalan göçmenler, yanlarına sadece kullanabilecekleri basit eşyaları ile atalarından kalan hatıraları alabildi.
O yolculuğun belki de en narin yolcularından birisi Deliorman'ın (Bulgaristan'ın kuzeydoğusunda yer alan bölge) ters lale soğanları oldu.
Bozkurt'un Hayrettin Mahallesi'ne yerleşen göçmenler, yanlarına getirdikleri ters lale soğanlarını evlerinin bahçelerinde toprakla buluşturdu. Tam 147 yıldır açan ters laleler, mahallede yaşayanları her yıl nisan ayında adeta Deliorman'a götürüyor. Muhacirlerin özenle saklayıp getirdiği soğanlar, baharda kendilerini gösterdikleri 15-20 gün boyunca geçmişin hatırasını yaşatıyor.
Kültürel miras
Hayrettin Mahallesi Muhtarı Salih Aktaş, ters lalenin kendileri için yalnızca estetik değil aynı zamanda kültürel bir miras olduğunu söyledi.
Bulgaristan'dan göç eden atalarının Anadolu'ya yanlarına yalnızca eşyalarını almadığını anlatan Aktaş, "Ters laleler o uzun ve zor yolculuğun en narin misafiri olmuş. Aradan geçen sürede büyüklerimiz bu hatıralara gözü gibi bakmış. Bizim için çok değerli olan ters laleleri göçün hatırasıyla yoğrulmuş bir çiçek olarak görüyoruz. Dedelerimiz bunları Deliorman'dan getirmiş. Biz de çocuklarımıza bırakmak istiyoruz. Her yıl büyük emek veriyoruz, bunları korumak bizim görevimiz. Yıllardır bu bizim yörenin geleneksel çiçeği haline geldi." diye konuştu.
