ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e uyguladığı ek gümrük tarifeleri sonrası teknoloji devi Apple, en fazla etkilenen şirketlerden biri oldu. Apple hisseleri dün yüzde 9,2 oranında değer kaybetti. Apple, tedarik zincirinin büyük kısmının Asya’da yer alması nedeniyle en sert düşüşü yaşayan büyük firmalardan biri hâline gelirken, Türkiye'de iPhone fiyatları yeni zamla rekor kırabilir.
Apple’ın başta Çin olmak üzere Hindistan, Vietnam ve Tayland gibi ülkelerdeki üretim ortaklarıyla kurduğu tedarik zinciri, yeni gümrük tarifeleri karşısında şirketin manevra alanını daralttı. Artan maliyetlerin, Apple’ı ürün fiyatlarında yeni bir artışa yönelteceği öngörülüyor.
Morgan Stanley: Fiyat artışı kaçınılmaz olabilir
Morgan Stanley analisti Erik Woodring, Apple’ın farklı pazarlara yönelmesinin yeterli olmadığını belirtti. Woodring, "Apple tedarik zincirini çeşitlendirmeye çalışsa da bu ülkelere de tarifeler uygulanıyor. Apple, bu maliyetleri dengelemek için ABD’deki ürün fiyatlarını yüzde 17-18 oranında artırmak zorunda kalabilir" dedi. Analistlerin bu tahmini, Apple’ın uygulayabileceği en düşük fiyat artış senaryosu olarak değerlendiriliyor.
Türkiye'deki fiyatlar fiyat 188 bin 758 lira seviyesine yükselecek
Rosenblatt Securities tarafından yapılan analizlerde ise iPhone üretim maliyetlerinin yüzde 43 oranında artabileceği belirtiliyor. Aynı analizde Apple Watch’un maliyetinin yüzde 43, iPad’in yüzde 42, Mac ve AirPods’un maliyetlerinin ise yüzde 39 oranında artacağı ifade edildi.
Apple, geçen günlerde Türkiye'de iPhone fiyatlarına yüzde 10 zam yaparak 1 TB kapasiteli iPhone Pro Max’in fiyatını 131 bin 999 liraya yükseltmişti. ABD’de bu modelin satış fiyatı bin 599 dolar seviyesinde bulunuyor. Ancak yeni tarife senaryoları, Türkiye’deki fiyatlar üzerinde daha büyük artışların kapıda olduğunu gösteriyor.
Türkiye'de Apple ürünlerine; yüzde 1 Kültür Bakanlığı payı, yüzde 12 TRT bandrolü, yüzde 50 ÖTV ve yüzde 20 KDV ekleniyor. Ayrıca döviz kurlarındaki dalgalanma da fiyatlara ekstra yük bindiriyor. ABD’de yüzde 17 zam yapılması durumunda 1 TB iPhone 16 Max’in Türkiye fiyatı 154 bin 437 liraya çıkacak. Eğer yüzde 43’lük maliyet artışı tamamen fiyata yansıtılırsa, fiyat 188 bin 758 lira seviyesine yükselecek.
En ucuz model olan iPhone 16e'nin mevcut fiyatı 49 bin 999 lira iken, yüzde 17’lik zamla bu modelin fiyatı 58 bin 499 liraya çıkacak. Apple’ın maliyet artışını tamamen tüketiciye yansıtması hâlinde, bu modelin fiyatı 71 bin 499 liraya kadar çıkabilir.
Çin'e toplamda yüzde 54 gümrük vergisi uygulanıyor
Trump yönetiminin Çin’e uyguladığı ek vergiler Apple’ın üretim zincirini doğrudan etkiliyor. Çin’de iPhone üretiminin büyük kısmını gerçekleştiren Foxconn, halen Apple’ın en büyük üretim ortağı konumunda bulunuyor.
Daha önce yüzde 20 olan gümrük vergisine ek olarak Çin’e yüzde 34 oranında yeni tarife getirilmesiyle, toplam vergi oranı yüzde 54’e ulaştı. Bu durum, Apple’ın üretim maliyetleri üzerindeki baskıyı daha da artırıyor.
