Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu ile Ege Çevre ve Kültür Platformu üyeleri, İzmir Bölge Adliyesi önünde bir araya gelerek İzdemir Termik Santralinin ÇED olumlu kararının iptal edilmesi için itiraz davası açtı. İtiraz dilekçesi sonrasında basın açıklamasını okuyan EGEÇEP Sözcüsü Av. Arif Ali Cangı, “Aliağa'daki ithal kömüre dayanan İzdemir Enerji Santralı-II termik santralına başından beri verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) kararlarının tamamı Mahkemelerce iptal edildi, Anayasa Mahkemesi ihlal kararı verdi, ama dinleyen yok. 17 Haziran 2010 tarihli ÇED Olumlu kararı İzmir 2. İdare Mahkemesi'nin 16 Aralık 2016 tarihli kararı ile iptal edildi. Bu karar, 2009/7 sayılı Genelgeyle aşıldı İzdemir Enerji Santrali-II (Endüstriyel ve Tehlikeli Atık Düzenli Depolama Alanı Dahil) projesi için 22 Mart 2017 tarihli ÇED olumlu kararı verildi. Bu kararın iptali davası sonunda İzmir 5. İdare Mahkemesi'nin 26.10.2018 tarih ve 2017/1072 Esas 2018/1382 Karar sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildi. Danıştay bu kararı bozdu ve davanın reddine kesin olarak karar verdi” şeklinde konuştu.
Taraflara tebliğ edilmedi
Cangı, sözlerinin devamında mahkemenin iptal kararının taraflara tebliğ edilmediğine dikkati çekerek “İptal kararı henüz taraflara tebliğ edilmeden, aynı genelgeye dayanılarak aynı projeyle ilgili 28.12.2018 tarihli ÇED olumlu kararı verildi. Bu kararın iptali davası sonunda ise İzmir 5. İdare Mahkemesi'nin 14.11.2019 tarihli 2019/378 Esas 2019/1236 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verildi. Karar Danıştayca onanarak kesinleşti. Kesinleşen bu iki karar için yapılan başvuru üzerine Anayasa Mahkemesi 13.12.2023 tarihli 2019/29604 başvuru numaralı kararı ile Anayasa'nın 20. maddesinde güvence altına alınan özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Anayasa Mahkemesi'nin kararı üzerine yeniden yapılan yargılama sonunda İzmir 5. İdare Mahkemesi 2024/495 ve 2024/496 Esas sayılı dava dosyalarından 31.12.2024 tarihli kararla santralin faaliyetini sağlayan 22.03.2017 ve 28.12.2018 tarihli ÇED olumlu kararlarını iptal etti. Bu Mahkeme kararları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na 5 Şubat 2025 tarihinde tebliğ edildi. Anayasanın 138. maddesine göre gecikmeksizin, 2577 Sayılı İYUK'un 28. maddesine göre en geç 30 gün içinde mahkeme kararlarının uygulanıp termik santralin faaliyetine son verilmesi gerekirdi. Ama öyle olmadı, yine 2009/7 sayılı genelgeye dayanılarak bu kez Anayasa Mahkemesi'nin kararı da yok sayılmak suretiyle bir kez daha iptal kararları çöpe atıldı” dedi.
AYM kararı yok sayıldı
Cangı, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kararının yok sayıldığını ifade ederek “Hızla yeni bir ÇED raporu hazırlanda, halkın katılımı toplantısı yapılmadı, 14 Şubat'ta İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapıldı, toplantıya EGEÇEP ve TTB temsilcileri katıldı itirazları dile getirdiler. İtirazlar dinlenmedi, 12 bin 781 sayfalık ÇED raporu incelenmek suretiyle aynı gün mesai saatleri içerisinde uygun bulundu. Nihai yapılan ÇED raporuna EGEÇEP, İzmir Barosu, Ekoloji ve Sosyal Gelişim Derneği, Foça Belediye Başkanlığı ve yüzlerce yurttaş itiraz etti.Bu itirazlar da fayda etmedi. Mahkeme kararının uygulanması gereken son günden önceki gün 6 Mart'ta yeni bir ÇED olumlu kararı verildi. Bu arada İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından termik santralin yıllarca işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı olmadan çalıştırıldığı tespit edildi ve 05.03.2025 tarihinde faaliyetten men edildi. Daha sonra bu faaliyetten men kararı hakkında Mahkemece yürütmeyi durdurma kararı verildi. Aliağa Termik Santrali 4 Nisan 2014 tarihinden bu yana Mahkeme kararları, Anayasa Mahkemesi kararı yok sayılarak, üstelik gayrisıhhi müessese açılma ve işletme ruhsatı olmadan faaliyetini sürdürmüştür. Bu Termik Santral kanunusuzdur. Minareyi çalan kılıfını hazırlamıştır, son verilen 6 Mart 2025 tarihli ÇED olumlu kararı kanunsuzluğun üzerini örme çabasının kılıfından başka bir şey değildir” sözlerini ekledi.
"Göz yummayacağız"
Egeçep Sözcüsü Av. Cangı, ÇED olumlu kararını kanunsuz bulduklarını ve buna göz yummayacaklarını belirterek şunları ekledi: “Biz bu kanunsuzluğa göz yummayacağız, her yerde, her zaman ifşa etmeye, karşı çıkmaya devam edeceğiz. Kanunsuzluğa kılıf ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali için Egeçep, İzmir Barosu ve 60 İzmir'li yurttaş olarak dava açıyoruz. Davayı görecek Mahkemeden, hukukla ve aklımızla alay eden yeni ÇED oyununu bozmasını bekliyoruz. Bakım nedeniyle faaliyetine 15 Nisan'a kadar ara veren termik santralin temelli kapatılmasını sağlayacak yürütmeyi durdurma ve iptal kararı vermesini diliyor ve bekliyoruz.”
İklim kanunu TBMM’ye geliyor
Cangı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde milletvekillerine seslenerek yaşamı, doğayı, iklim adaletini ve insan haklarını savunan, katılımcı bir süreçle hazırlanan bir iklim kanunun olmasını istediklerine vurgu yaptı. Ayrıca 26 Şubat’ta Çevre Komisyonu’ndan alelacele geçen ve araya başka gündemlerin girmesiyle TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerin yarına kaldığını söyleyen EGEÇEP Sözcüsü Av. Cangı, Meclis Genel Kurulu’nda 8 Nisan’da görüşülmesi beklendiğini aktardı. Cangı, bu teklif için şunları söyledi: “Meclis Genel Kurulu'nda 08.04.2025 tarihinde görüşülmeye başlanacak olan İklim Kanunu teklifinin, etkilerini bütün dünya ile birlikte yakıcı bir şekilde, doğal afetler ve birbirini tetikleyen diğer krizlerle birlikte yaşamakta olduğumuz iklim krizini önlemek gibi bir derdi yoktur. Teklif, havamızı, suyumuzu, toprağımızı, yaşamımızı yok ederek bütün bunları bizlere yaşatan, durmak ve doymak bilmeyen şirketlerin ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanmıştır.”
