Boza, darı irmiği, su ve şekerden üretilen bir kış içeceğidir. Bilinen en eski Türk içeceklerinden biridir. Günümüzde eski Osmanlı coğrafyası ile Orta Asya coğrafyasının bazı kısımlarında yapılır. Balkan coğrafyasından Türkiye, Kosova, Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan, Romanya gibi ülkelerde ve Asya'dan Kazakistan, Kırgızistan kesimlerinde içilen bir içecektir.
Boza özellikle kış aylarında içimi tercih edilen bir içecektir. Özellikle kışa denk gelen Ramazan aylarında tüketimi oldukça yüksektir.
Boza, sokakta ve dükkânlarda bozacılar tarafından satılır. Eski yıllarda akşamları yeni hazırlanmış sıcak bozalar, sokaklarda bozacılar tarafından bağırılarak da satılırdı. 2000'li yılların başından itibaren ambalaj sanayiindeki gelişme ve hızlı tüketim alışkanlıklarına paralel olarak +8 °C'de 25 gün dayanan bozalar marketlerde satışa sunulmuştur. Ancak İzmir'de hala kış akşamları sokaktan gelen "boza" sesini duymak mümkündür.
Boza neyden yapılır?
Boza malzemeleri için kalın bulgur ya da darı, su, pirinç, yaş maya, toz şeker, ılık süt, leblebi ve tarçın yeterlidir.
Boza nasıl yapılır?
-Önce bulgur ve pirinç yumuşayana kadar kaynatılır.
-Sonra püre haline getirilerek ince delikli bir süzgeçten geçirilir.
-Süzgeçten geçirilen kısım soğutulur.
-Başka bir kapta ılık süt, maya ve toz şeker karıştırılır.
-Hazırlanan lapanın içine maya eklenir ve 24 saat serin ve karanlık bir yerde bekletilir.
-Bozanın kapağı arada açılarak havalandırılır.
-24 saatin sonunda boza karışımına toz şeker ve su azar azar ilave edilerek kıvama getirilir.
-Buzdolabına konulan boza burada iyice kıvamını alır.
-Hazır olan bozayı sıcak veya soğuk olarak servis edebilirsiniz. Bozanın üzerine tarçın ekmeyi ve leblebi koymayı da unutmayın.
Bozanın faydaları nelerdir?
-Boza, bir fermantasyon son ürünü olan gıda olduğundan probiyotik içeriği yüksektir. Probiyotiklerin sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır.
-Boza, probiyotik içeriği sayesinde bağırsak florasının düzenlenmesini sağlar. Bu içeriklerin yanı sıra vitamin ve minerallerden zengin içeriği sayesinde boza içeceği, bağışıklık sisteminin sağlığını destekler.
-Boza, besleyici içeriği ve kalorisi sayesinde özellikle beslenme yetersizliği ile alakalı durumlarda tüketilebilir.
-Boza, tahılların B grubu vitaminleri içermesinden dolayı bu vitaminlerden zengin bir içeriğe sahiptir. B grubu vitaminleri triptofan içeriği ile serotonin hormonunun üretimini destekler. Bu hormon da özellikle stres ve depresyon gibi durumlara karşı fayda sağlar.
-Bozanın bir diğer faydası ise solunum sistemi üzerindeki olumlu etkisidir. Bozanın boğazdaki balgamı gidererek öksürüğün giderilmesinde kullanıldığına dair çalışmalar vardır. Aynı zamanda akciğer ile ilgili hastalıklara karşı koruyucu olabilir.
