Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), Türkiye’nin kültürel mirasını oluşturan antik kentleri depremlere karşı koruma altına almak için dikkat çeken bir projeye imza attı. Farklı disiplinlerden bilim insanlarının katılımıyla başlatılan "ANTİKDEM" projesi kapsamında, Efes, Metropolis, Thyateira, Sardes ve Pergamon antik kentlerinin korunması için bilimsel bir yol haritası oluşturuldu.
Depreme karşı bilimsel çalışma başladı
Dokuz Eylül Üniversitesi Efes Meslek Yüksekokulu’nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda, arkeoloji, jeoloji, jeofizik, mimarlık, inşaat mühendisliği, kimya, kültürel miras yönetimi gibi çeşitli alanlardan uzmanlar bir araya geldi. Toplantıda, antik kentlerin depreme karşı dayanıklılığını artırmak amacıyla uygulanacak bilimsel yöntemler tartışıldı.
Proje yürütücüsü Doç. Dr. Eda Avcı, "ANTİKDEM projesi, antik kentlerin gelecek nesillere güvenle aktarılması için kritik bir öneme sahip. Deprem senaryoları oluşturup, risk analizleri yaparak en etkili koruma yöntemlerini belirleyeceğiz” dedi.
Pilot bölge
Proje kapsamında, Ege Bölgesi’nin önemli antik kentleri pilot bölge olarak belirlendi:
- Efes
- Metropolis
- Thyateira
- Sardes
- Pergamon
Bu kentlerin, hem turizm açısından büyük ekonomik değer taşıdığı hem de aktif fay hatları üzerinde yer aldığı vurgulandı. Doç. Dr. Avcı, "Bu kentler büyük bir deprem riski altında. Eğer önlem alınmazsa, hem kültürel mirasımız yok olabilir hem de turizm sektörü büyük zarar görebilir” dedi.
Projede üç aşamalı bir stratejiyle uygulanacak
- Kısa vadeli plan: Olası deprem senaryolarının oluşturulması
- Orta vadeli plan: Senaryoların potansiyel etkilerinin değerlendirilmesi
- Uzun vadeli plan: Antik kentlerin depremlere karşı korunması için restorasyon ve güçlendirme yöntemlerinin geliştirilmesi
Doç. Dr. Avcı, projenin Türkiye’de kültürel mirasın korunması açısından model teşkil edeceğini belirterek, "Bu çalışma, sadece ülkemizde değil, dünyada da örnek alınacak bir proje olacak” diye ekledi.
AFAD ve akademisyenlerden büyük destek
Efes Meslek Yüksekokulu ev sahipliğinde yürütülen ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) da desteklediği projede, Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, AFAD-Deprem ve Afet Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, AFAD-Deprem Dairesi Başkan Vekili Prof. Dr. Aykut Akgün, Metporolis Antik Kenti Kazı Başkanı ve Efes Antik Kenti Kazı Koordinasyon Başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek, DEÜ Arkeoloji ve Arkeometri Uygulama ve Araştırma Merkezi (ARKEUM) Müdürü Doç. Dr. Barış Gür, Ayasuluk Kazı Başkanı Doç. Dr. Sinan Mimaroğlu, DEÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Restorasyon Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Nezihat Köşklük Kaya, DEÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Özgür Özçelik, İzmir Bakırçay Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Coğrafya Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Mehmet Furkan Şener, DEÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Bölge Planlama Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ayşegül Altınörs Çırak, DEÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Derya Erol, DEÜ Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi’nden Öğr. Gör. Dr. Özkan Cevdet Özdağ, DEÜ Efes Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölümü’nden Öğr. Gör. Dr. Çağdaş Sunna, DEÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim Dalı’ndan Araş. Gör. Dr. Mustafa Softa ve Kansas State Üniversitesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Joel Q. G. Spencer gibi alanında uzman akademisyenler ile bursiyerler Sabah Kırallı ve Nükte Aşkay yer alıyor.
