Geçtiğimiz günlerde görülen bir kuş gribi vakası dünyayı tedirgin etmişti. Yabani su kuşları aracılığıyla dünyaya yayılan ve evcil kümes hayvanları ile diğer kuş ve hayvan türlerini enfekte edebilen bu virüs insanlarda da görülebiliyor. Peki kuş gribi nedir? Kuş gribinin belirtileri nelerdir?
Kuş gribi nedir?
Kuş gribi, A tipi virüslerin neden olduğu ve hem vahşi hem de evcil kuşlar arasında yayılan bulaşıcı bir grip türüdür. Nadir durumlarda, insanları etkileyebilir. Kuş dışkısına veya tüylerine temas etmek, bir insanın kuş gribine yakalanmasının en kolay yoludur. Virüsün insandan insana bulaşabileceğine dairse net bir kanıt bulunmaz.Bu hastalığa, genetik özellikleri hızla değişen ve çoklu alt tiplere ayrılan virüsler neden olur. Hastalık dünya çapında ortaya çıksa da farklı alt tipler belirli bölgelerde diğerlerinden daha yaygın olarak görülür:
-H5N1 (1997'den beri)
-H7N9 (2013'ten beri)
-H5N6 (2014'ten beri)
-H5N8 (2016'dan beri)
Kuş gribi virüsleri insanları kolayca enfekte etmese ve genellikle insandan insana bulaşmasa da dünya çapında az sayıda kişide bu hastalık görülmüştür. Asya kökenli H7N9 ve H5N1 virüsleri, insanlarda görülen kuş gribi vakalarına en çok sebep olan türlerdir ve kuş gribi kaynaklı ölümlerin çoğu bu iki virüs sebebiyle gerçekleşmiştir.Hayvan türlerini enfekte eden grip virüsleri mutasyona uğrayabilir ve insanları enfekte edebilir. İnsan bağışıklık sistemi, daha önce yalnızca hayvanlara bulaşan virüslere karşı savunmaya sahip olmayabilir. Bu nedenle bu virüsler, insanlarda ciddi hastalıklara neden olabilir.Kuş gribi virüslerinin birçok türü, kümes hayvanlarında görülür. Hastalığın şiddetine göre genel olarak iki kategoride sınıflandırılabilir:
-Tipik olarak çok az klinik belirtiye neden olan veya hiç olmayan patojeniteli kuş gribi
-Ciddi klinik belirtilere ve yüksek ölüm oranlarına neden olabilen yüksek patojeniteli kuş gribi
Su kuşları başta olmak üzere göçmen yabani kuşlar, kuş gribi virüslerinin doğal konakçısı durumundadır. Solunum sistemi ya da bağırsak yolları içinde farklı kuş gribi virüsü suşları taşıyabilir. Virüsün ve kuşların türüne bağlı olarak virüs, yabani kuşlar için zararsız ya da ölümcül olabilir. Kuşlar, virüs belirtisi çok az olduğunda veya hiç olmadığında dahi virüsleri komşu ülkeler arasında taşıyabilir. Göç yolları boyunca uzak mesafelere virüsün yayılmasına neden olabilir. Yabani kuşlar, kuş gribi virüslerinin evriminde de önemli bir rol oynar.Mevcut kuş gribi virüsünün yayılmasını kontrol altına almak için alınacak önlemler arasında etkilenen kanatlı sürülerinin belirlenmesi ve itlaf edilmesi, testler ve aşıların araştırılması ile sıkı karantina uygulamaları yer alır.
Kuş gribi belirtileri nelerdir?
Kuş gribi insanlara bulaştığında, ateş, öksürük, şiddetli zatürre, nefes darlığı ve şok gibi belirtiler ortaya çıkar. Ayrıca göz iltihabı, baş ağrısı, boğaz ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal ve kas-vücut ağrıları da görülür.
Kuş gribi belirtileri şöyledir:
-Göz iltihabı
-Ateş
-Öksürük
-Baş ağrısı
-Boğaz ağrısı
-Mide bulantısı ve kusma
-İshal
-Kas ve vücut ağrısı
-Nefes darlığı
-Akciğer iltihaplanması
-Solunum yetmezliği
Kuş gribine yol açan virüsle enfekte olan kişilerde ikincil bakteriyel enfeksiyonlar da gelişebilir. Şiddetli kuş gribi vakalarında enfekte kişide nöbetler veya zihinsel değişiklikler gibi nörolojik semptomlar da görülebilir. Bunları yanı sıra kuş gribi aynı zamanda çoklu organ yetmezliğine veya septik şoka da neden olabilir. Ancak tüm bu komplikasyonlara şiddetli kuş gribi vakalarında rastlanır.
