II. Abdülhamit, tahta çıkışının 25. yıl dönümü şerefine İzmir’de Saat Kulesi’nin açılışına katılmayı planlamıştı. Ancak o dönemdeki işlerinin yoğunluğu nedeniyle bu plan gerçekleşmemiştir. Sadrazam Küçük Mehmet Sait Paşa, padişahın İzmir’deki istirahatı için Poligon semtinde bir av köşkü inşa etmeye karar verdi. 1901 yılında tamamlanan köşk, ne yazık ki hiç kullanılma fırsatı bulamamıştır.
Poligon’da saklı bir tarih: İzmir Şehzade Paşa Av Köşkü
Küçük Mehmet Sait Paşa’nın tarihteki diğer önemli özelliği, dokuz kez sadrazamlık görevine getirilmiş ancak aynı sayıda görevinden alınmış olmasıdır. Köşk, ilk başta padişah için bir istirahat alanı olarak tasarlanmış, fakat II. Abdülhamit’in katılamaması sebebiyle, sadrazam tarafından av köşkü olarak kullanılmıştır.
Köşk, Birinci Dünya Savaşı’ndan itibaren askeri amaçlarla kullanılmaya başlanmıştır. Savaşın zorlukları sırasında, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı seyyar sıhhiye alayı binalarından biri olarak işlev görmüştür. Bu dönemde, köşk savaşın izlerini taşır ve askerlere eğitim alanı sağlamak için önemli bir merkez olmuştur.
1950’lerin sonlarına doğru, köşk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na devredilmiştir. 1962 yılında resmi olarak bu alanda kullanılan köşk, bugün Deniz Er Eğitim Tabur Komutanlığı'nın sınırlarında yer almaktadır.
Anıtın kaybolan hatıraları
Poligon semtinin adı, Hatay’daki askeri hastanenin bulunduğu alanda kurulan sahra eğitim birliğindeki atış poligonuna dayanmaktadır. 1958-59 yıllarında Samsun’a taşınan birliğin ardından, köşk yemekhane olarak kullanılmaya başlanmış ve bu işlevi yıllar içinde sürdürmüştür.
Köşk çevresinde, Çanakkale Zaferi’ni simgeleyen bir Mehmetçik heykeli yer almaktaydı. Fuat Mensi tarafından yapılan bu heykel, İzmir’in Yunan işgali sırasında yok edilmiştir. Heykelin kaybolmuş olması, Poligon’un tarihi dokusunda önemli bir boşluk bırakmış olsa da, yapılacak saha araştırmalarıyla bu anıta ait bazı kalıntılara ulaşılabileceği düşünülmektedir.
Şehzade Paşa Av Köşkü ziyarete açık mı?
Günümüzde, köşk hala askeri alan olarak kullanılmakta olup, dışarıdan ziyarete kapalıdır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından kontrollü şekilde kullanılan bu alan, tarih boyunca birçok farklı işlev üstlenmiş ve İzmir'in geçmişine ışık tutan önemli bir yapı olmuştur. Ancak, sadece askeri personel tarafından erişilebilen bu köşk, halktan uzak bir geçmişin izlerini taşımaktadır.
