Ege Denizi'nin ortasında yer alan Santorini Adası, yaklaşık 3 bin 600 yıl önce dünyanın en büyük volkanik patlamalarından birine sahne oldu. Bu büyük felaket, sadece adayı değil, Ege kıyılarındaki birçok yerleşim yerini de etkileyerek tarihe damgasını vurdu. Çeşme'de bulunan arkeolojik kalıntılar, bu felakete dair yeni ipuçları sunuyor.
Santorini'deki felaketin başlangıcı
Santorini, M.Ö. 17. yüzyılda meydana gelen büyük bir patlamanın ardından neredeyse tamamen sular altında kaldı. Günümüzde "Thera" olarak bilinen bu volkanik ada, Ege Denizi'nde büyük bir felakete yol açarak tüm bölgeyi etkiledi. Volkanik patlamalar, yalnızca Santorini'yi değil, çevresindeki adaları ve kıyı şeritlerini de vurdu. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hakan Yiğitbaşıoğlu, bu felaketin başlangıcını küçük patlamalar ve depremlerle açıklıyor.
Tsunami ve yıkım
Santorini'nin patlamasından sonra, deniz suyu adanın çöken kısmına hücum etti ve dev dalgalar yarattı. Bu dalgalar, çevre adalarla birlikte Batı Anadolu kıyılarına kadar ulaştı. Prof. Dr. Mahmut Göktuğ Drahor'a göre, özellikle Girit Adası'nı sert vuran tsunamiler, Çeşme'den Fethiye'ye kadar olan bölgedeki yerleşim yerlerini de sular altında bıraktı.
Çeşme'deki arkeolojik bulgular
İzmir’in Çeşme ilçesindeki Bağlararası kazılarında, bu büyük felaketin izlerine rastlandı. Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu, bu kazılarda Santorini'nin patlamasının ardından meydana gelen tsunaminin etkilerini tespit ettiklerini belirtiyor. Ayrıca, kazılarda bulunan bir iskeletin, tsunaminin etkisiyle hayatını kaybeden bir kişiye ait olduğuna dair bulgular da ortaya çıktı.
Felaketin Ege ve Akdeniz'e etkileri
Santorini'nin patlaması sadece Ege'yi değil, Akdeniz'in karşı kıyalarındaki Mısır gibi uzak bölgeleri de etkiledi. Patlamadan yayılan volkanik kül, hava koşullarını değiştirerek havanın kararmasına yol açtı. Ayrıca, bu volkanik küllerin kalıntıları, Ege'deki göllerde ve Karadeniz'de de tespit edildi.
Günümüzdeki sismik aktivite
Uzmanlar, Santorini'nin bulunduğu bölgedeki jeolojik hareketliliğin günümüzde de devam ettiğine dikkat çekiyor. Ege Denizi'nde son günlerde yaşanan depremler, tıpkı geçmişteki büyük patlama gibi yeni bir volkanik felaketi işaret ediyor olabilir. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hakan Yiğitbaşıoğlu, Columbo Yanardağı'nın bu patlamalara daha yakın olduğunu ve mevcut sismik hareketliliğin bu yanardağla bağlantılı olabileceğini belirtiyor.
