Bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehri olan Efes, 2015 yılında Dünya Mirası olarak tescil edilmiştir.
Dünya mirasını keşfedin: Efes Selçuk'ta gezilecek yerler
Selçuk'un tarihçesi
Selçuk, Türkiye'nin önemli tarih, kültür ve turizm merkezlerinden biridir. İlçe, karayolu, demiryolu ve havayolu ile kolayca ulaşılabilen bir konumda bulunur. Antik Efes kenti başta olmak üzere, sahip olduğu kültürel miraslarla dünya çapında tanınmaktadır.
Selçuk'ta yapılan arkeolojik çalışmalar, bölgedeki ilk yerleşimlerin 8000 yıl öncesine kadar uzandığını göstermektedir. Çukuriçi ve Arvalya höyükleri, Batı Anadolu prehistoryasını temsil eder. Ayasuluk Tepesi'ndeki Apasa, M.Ö. 2. binyılda Luvi Krallığı'nın başkenti olarak bilinir.
Efes, tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin egemenliği altına girmiştir. M.Ö. 334'te Büyük İskender'in ardından Lysimakhos, kenti Bülbül ve Panayır Dağları arasına taşımış ve Arsinoeia adını vermiştir. Helenistik ve Roma dönemlerinde Efes, önemli bir ticaret merkezi olarak gelişmiştir. İmparator Diokletian döneminde ise Roma İmparatorluğu'nun Asia Eyaleti'nin başkenti olmuştur. 2007 yılında yaklaşık 1.7 milyon kişi tarafından ziyaret edilen Efes, Türkiye'nin en çok ziyaret edilen antik kentidir.
Selçuk, Bizans, Türk ve Osmanlı dönemlerinde de stratejik ve kültürel önemini korumuştur. 1304 yılında Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından fethedilmiş ve Ayasuluk, önemli bir ticaret ve kültür merkezi haline gelmiştir. Osmanlı döneminde Ayasuluk, İzmir'e bağlı bir karakol olarak varlığını sürdürmüştür.
Bugün Selçuk, Efes Antik Kenti, St. Jean Kilisesi, Meryemana Evi ve diğer tarihi eserleriyle dünyanın dört bir yanından turist çeken önemli bir merkezdir.
Efes Selçuk'ta gezilecek yerler
Efes Selçuk, İzmir’e bağlı bir kent olarak bilinse de aslında binlerce yıllık geçmişiyle insanlığa ilham veren bir dünya mirasıdır. Efes antik kenti, Meryem Ana Evi, St. Jean Kilisesi, Artemis Tapınağı ve diğer tarihi yapılarıyla insanlık tarihinde derin izler bırakmış, ziyaretçilerine ilham vermeye devam eden bir şehirdir. Bu topraklar, UNESCO Dünya Mirası olarak geçmişten günümüze insanlığa ilham sunmaya devam ediyor.
Efes Antik Kenti: 8600 yıllık tarihi, her yıl milyonlarca turistin akınına uğrayan bu bölgeyi eşsiz kılar. Amazon Kadınları'nın Küçük Menderes ovasına gelişiyle başlayan Efes'in hikayesi, Tanrıça Artemis'ten ilham alarak kurulan Artemis Tapınağı ile devam eder. Atina Kralı Kodros’un oğlu Androklos, bu topraklarda kurduğu Efes kentiyle ilham bulmuştur. Büyük İskender, Roma İmparatorluğu, Bizans ve Osmanlı gibi büyük medeniyetler de Efes'ten etkilenmiştir. Roma İmparatorluğu’nun Asya eyaletinin başkenti. Helenistik dönemde baştan sona mermer ile yapılmış devasa bir liman kenti olan Efes Antik Kenti, Türkiye’de en çok ziyaret edilen 2. turizm noktasıdır.
Artemis Tapınağı: Aynı zamanda Diana Tapınağı olarak da bilinmektedir. Tanrıça Artemis'e ithaf edilmiş tapınak Efes'te MÖ 550 yıllarında tamamlanmıştır. Dünyanın yedi harikasından biri sayılan tapınaktan geriye bugün sadece bir iki mermer parçası kalmıştır. Ephesoslu Artemis’in Kutsal Tapınağı 1869’da J.T. Wood tarafından keşfedilmiştir.
Meryem Ana Evi: Efes, aynı zamanda Hristiyanlık için de önemli bir merkez olmuştur; Meryem Ana ve St. Jean'ın burada yaşaması ve 3. Ekümenik Konsil'in burada düzenlenmesi bunun en önemli örneklerindendir. Selçuk’a 9 km. uzaklıktaki Meryemana Evi, Bülbül Dağı’nın üzerinde bulunmaktadır. İsa’nın ölümünden 4 ya da 6 yıl sonra, St. John’ın Meryem Ana’yı Efes’e getirdiği bilinmektedir.
Efes Müzesi: Türkiye’de en çok ziyaretçinin uğradığı Efes Müzesi'nde tarihin tanıklık ettiği bir çok arkeolojik eser bulunmaktadır. Efes Antik Kenti’de yer ala en önemli eserler ise Büyük Artemis ve Güzel Artemis adlı iki tanrıça heykelidir. Müzenin bitişiğinde bulunan Saadet Hatun Hamamı Türkiye’de açılan ilk hamam müzesidir.
Yedi Uyuyanlar: Putperestlerin zulmünden korkan yedi Hıristiyan gencinin Panayır Dağı eteklerindeki bir mağaraya sığınıp 200 yıl süren derin bir uykudan uyandıktan sonrada Theodosius II. zamanında Hıristiyanlığın resmi din olarak kabul edildiğini öğrenmesi burada gerçektiği rivayer edilir. Bu mucizevi olaydan ötürü mukaddes kişiler olarak kabul edilen yedi genç öldükten sonra yine bu mağaraya gömülürler.
Pamucak Sahili: Türkiye'nin en uzun plajları arasında yer alan Pamucak Sahili, 11 km uzunluğundadır. Pamucak Sahili'nin kumlu, güneşli ve suyu temizdir. Aynı zamanda üç adet mavi bayrağı bulunmaktadır.
Bizans Su Kemerleri: Şirince Boğazı'nda devam etmekte ve kuzeye doğru yönelen Bizans su kemerlerinin Ayasuluk Tepesi'ne ulaştığı yerde büyük boyutlu bir su deposu son yıllarda kazılarak ortaya çıkarılmış ve restore edilmiştir. Kemerli ve tonozlu bir üstyapıya sahip olan su deposunda da Efes'ten getirilmiş yivli sütunlar ve is 2. yy ortasına ait Kompozit düzenli sütun başlıklan kullanılmıştır.
İsabey Camii: 1375 yılında Aydınoğlu İsabey tarafından Mimar Ali’ye inşa ettirilen İsabey Camii'nde Efes’le Artemis Tapınağı’ndan getirilen mimari parçalar, özellikle sütunlar kullanılmıştır. Kubbenin pandantifleri çini levhalarla, pencere pervazları stelaktit, örgü motifleri ve renkli taşlarla süslenmiştir.
Selçuk (Ayasuluk) Kalesi: Gerçekleştirilen son araştırmalara göre Efes'in ilk yerleşme yerinin üstünde yer alan Saint Jean (Aziz Yuhanna) Kilisesi'nin sur duvarları Bizans, Aydınoğulları ve Osmanlı dönemlerine aittir. Sur duvarlarının iç kısmında, burç ve mazgallara çıkışı sağlayan dar merdivenler bulunmaktadır. Kale içinde taş döşemeli sokaklar, çeşitli büyüklükte sarnıçlar, bir cami ve en yüksek kısımda bir kilise kalıntısı vardır.
St. John Klisesi ve Takip Kapısı: Dini öneme sahip St. John Klisesi'de İncil yazarı St. John’un mezarı bulunmaktadır. Haç planlı olup, altı büyük kubbesi vardır. İmp. Justinien ve karısı Theodora tarafından yaptırılmıştır. Orta nefteki bazı sütun başlıkları üzerinde bunların monogramları vardır. Aynı zamanda Bizans dönemi surlarının girişi olan Takip Kapısı’nın üzerinde çeşitli kabartma frizler bulunmaktadır.
Şirince: 2012 yılında dünyada maya takvimine göre kıyametin kopacağı konuşulurken bu tarihte korunacak tek yerin Selçuk'ta yer alan Şirince köyü olacağı söyleniyordu. Özellikle 2012 yılından itibaren oldukça dikkat çeken İzmir'in Şirince köyü, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütünün (BMDTÖ) 25. Genel Kurulunda, 2023 Dünyanın En İyi Turizm Köyleri listesine girmiştir. Yolunuz Selçuk'a düşerse mutlaka Şirince Köyü'nü ziyaret etmelisiniz.
Selçuk nerede?
İzmir merkeze yaklaşık 75 km uzaklıkta bulunan Selçuk ilçesi, İzmir’de Torbalı, Tire ve Menderes ilçeleri ile komşudur. Aydın il sınırında yer alan Selçuk ilçesi Ege Denizi kıyısında yer almaktadır.
İzmir şehir merkezinden ortalama 1 saatlik araç yolculuğu ile ulaşabileceğiniz ilçeye İzmir Karayolu ile ulaşım oldukça rahattır.
Selçuk'a nasıl gidilir?
Selçuk ilçesine demiryolu ile ulaşım sağlamak için İzmir Mavi Tren seferlerini kullanabilirsiniz. İzmir Mavi Tren ile İzmir’in Basmane ilçesine ulaşım sağladıktan sonra Selçuk’a toplu taşıma araçları ile aktarma yapabilirsiniz.
Basmane ile Selçuk arası tren yolculuğu ise ortalama 1 saat sürmektedir.
Selçuk ilçesi, İzmir merkeze ortalama 70 km uzaklıktadır ve şehir merkezinden özel araç ile yolculuk ortalama 1-1.5 saat sürmektedir.
Otobüs ile İzmir’e geldiyseniz; İzmir Otogarı’nda indikten sonra İZBAN hattına aktarma yapabilir ya da Otogar- Selçuk otobüslerini kullanabilirsiniz. İZBAN hattına aktarma yaparsanız, Tepeköy’de indikten sonra Tepeköy- Selçuk İZBAN hattına aktarma yapmanız gerekmektedir.
İzmir şehir merkezine ortalama 75 km uzaklıkta bulunan Selçuk ilçesine otobüs ile ulaşım ortalama 1 saat sürmektedir. Otobüs ile ulaşım için 770 no’lu Eshot hattı kullanılabilir. Bu hat Tepeköy- Torbalı ve Selçuk ilçeleri arasında hizmet vermektedir.
İzmir merkezden özel araç ile Selçuk’a gitmek için; İzmir – Aydın Karayolu kullanılabilir. Burada, Selçuk kavşağından girdikten sonra önce Torbalı’ya ve ardından Selçuk’a ulaşım sağlanmaktadır. İki mesafe arası özel araç ile yolculuk ortalama 60-70 dakika sürmektedir.
