Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın MYK toplantısında, özlük hakları için seslerini yükselten hava trafik kontrolörler için, "Gereken neyse onu yapın, sorumluları hesaba çekin" dediği kamuoyuna yansımıştı. ANKA'ya konuşan hava trafik kontrolörler, tüm sürecin kurallara uygun işlediğini ve hükümetin yaşanan eylemi çözme hamlelerini olumlu karşıladıklarını söyledi. ANKA'nın ulaştığı kaynaklar, Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'nun yaşanan rötarlarla bu eylemin bir ilgisi olmadığını söylediğini ancak raporların tam tersini gösterdiğini ifade etti.
DHMİ tekrar görüşmek istedi
Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası (HTK-SEN) geçtiğimiz hafta Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ile görüşme yaptı. ANKA'nın edindiği bilgilere göre, DHMİ yetkilileri bir sonraki yasama döneminde tazminatlarla ilgili düzenlemeler yapılacağını söyledi ve eylemin sona erdirilmesini rica etti. HTK-SEN yetkilileri 2024'ün ilk çeyreğinde yapılan toplantılarda aynı sözlerin verildiğini fakat bir düzenleme yapılmadığını söyleyerek talebi reddetti.
Yerel seçimlerden önce yapılan ilk görüşmelerde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile DHMİ yetkilileri sendika yönetimine, "Biz bu işi seçimden sonra kesin bir şekilde çözeceğiz, merak etmeyin" dedi. Seçim sürecinde ara verilen İAÇ eylemi, haziran ayında görüşülen torba yasaya hava trafik kontrolörlere ilişkin hiçbir madde eklenmemesi üzerine tekrar başladı.
Sıfır hata prensibinden vazgeçtiler
Hava trafik kontrolörleri, Sayıştay raporlarında zam önerilmesine rağmen maaşlarında artış olmaması nedeniyle 10 aydır eylemde. İnisiyatif almadan çalışma adı verilen eylemi belirli günlerde uygulayan kontrolörler "sıfır hata prensibinden" vazgeçerek rutin olarak uyguladıkları "inisiyatifi" almıyor. Kontrolörler inisiyatif almadığı için tüm havayolu işleyişi EUROCONTROL'ün belirlediği kurallara uygun olmakla birlikte havaalanlarındaki işleyişi kilitleyecek bir yavaşlıkta ilerliyor.
Eylem, AKP MKYK toplantısında konuşuldu
Kontrolörlerin uyguladıkları İAÇ, AKP MKYK toplantısında gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın toplantıda “Bu işi ivedilikle çözün, gereken neyse onu yapın, sorumluları hesaba çekin” dediği öğrenildi. Toplantıda konunun çözülmesine ilişkin kararlar alındığı belirtildi. Hava Trafik Kontrolörler ve Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası (HTK-SEN) yetkilileri İAÇ eyleminin, maaşlarda iyileştirme yapılana kadar devam edeceğini söyledi.
Baskı veya tehdit altında değiliz
Hava trafik kontrolörler son gelişmeleri değerlendirdi. Özlük hakkı mücadelesini tüm kurallara uygun, yasal yollarla dile getirdiklerini söyleyen kontrolör konunun bu şekilde gündeme gelmesinin olumlu karşılandığını belirtti. Kontrolörler şu görüşleri dile getirdi:
"Biz yasa dışı bir eylem yapmıyoruz. Sesimizi duyurmak için Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütü (EUROCONTROL) prensiplerinin belirlediği şekilde inisiyatif almadan çalışma modeli uyguluyoruz. Biz sesimizi duyurarak hakkımızı arıyoruz. Dolayısıyla yaptığımız çalışma modeli yüzünden baskı veya tehdit altında hissetmiyoruz. Konu Meclis'e gelsin, bizim meslek tanımımız yapılsın, tazminat ve emeklilik haklarımız konuşulsun."
DHMİ'de yapılacak bir düzenleme yeterli
HTK-SEN konuya ilişkin konuştu. İAÇ eylemine başlanan günden itibaren Bakanlık ve DHMİ yetkilileriyle diyalog halinde olduklarını söyleyen sendika yetkilileri henüz bir çözüm adımı göremediklerini, tazminat, emeklilik hakları ve meslek tanımında düzenleme yapılana kadar İAÇ'ı sürdüreceklerini açıkladı. Sendika, Hazine'ye yük bindirmeden kontrolörlerin özlük haklarına alabileceklerini şu sözlerle anlattı:
"EUROCONTROL üyeleri arasında seyrüsefer ve işletmeyi ayırmayan tek ülke Türkiye. Aslında DHMİ'ye bağlı olmamalıyız. Biz pilotlarla eş iş yapıyoruz. EUROCONTROL seyrüsefer personelinin ücretlerini karşılıyor ancak bizim ülkemizde işletme hizmetleri ile seyrüsefer hizmetleri aynı kurum içinde yürütüldüğü için muhasebesinde sıkıntılar çıkıyor. Bir düzenlemeyle yapı diğer EUROCONTROL ülkelerindeki gibi ayrılır ve seyrüsefer idari ve mali özerkliğe sahip bir kuruluş olarak yapılandırılırsa devlet Hazinesine bir yük olmayacak. Hatta böyle bir yapı kurulması halinde eşdeğer ülkelerdeki gibi hava trafik hizmetlerinden sağlanacak gelir artacak ve EUROCONTROL'ün Türkiye'ye ödeyeceği 1,5 milyar euronun bir kısmı gelir vergisi yoluyla doğrudan devlet Hazinesine aktarılacak."
Raporlar aksini gösteriyor
ANKA'nın ulaştığı kaynaklara göre Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu yapılan görüşmelerde havayollarında yaşanan gecikmenin İAÇ kaynaklı olmadığını belirtiyor fakat süreci raporlayan kontrolörlere göre durum tam tersi.
EUROCONTROL verilerine göre, 10 Mayıs - 26 Haziran 2024 tarihleri arasında “Türkiye Geneli Geciken Trafik Oranı” (15 dakikayı aşan gecikme) inisiyatif alınan günlerde ortalama yüzde 23’ken, inisiyatif almadan çalışılan günlerde bu oran ortalama yüzde 45 olarak belirlendi. Veriler İAÇ eyleminin somut sonuçları olduğunu gösteriyor.
