Tire’nin yukarı zeytinliklerine uzanan Emirgan Sokağı üzerindeki dar geçitlerden ulaşılan Hacı Kalfa Düzlemi, hem manzarası hem de taşıdığı tarihî izlerle Tire’nin dikkat çeken noktalarından biridir. Güme Dağı eteklerine yaslanan bu düzlem, geçmişle günümüz arasında güçlü bir bağ kuran ata yadigârı türbelere ev sahipliği yapıyor.
Ataların izleri korunuyor
13. yüzyılda Batı Anadolu’ya yönelen Türkmen göçleri sırasında bu topraklara yerleşen ataların izleri, Tire’nin çevresindeki sırtlarda korunmaya devam ediyor. Bugün hala ayakta duran bu mezar alanları, Tire’nin tarihsel kimliğine ışık tutarken, geçmişe tanıklık eden sembolik noktalar arasında yer alıyor. Bu tarihi alanlardan biri olan Hacı Kalfa Türbesi, geniş bir selvi ağacının gölgesinde, Tire’nin en yüksek noktalarından birinde bulunuyor. Ancak türbenin çevresindeki yarım kalmış beton teraslar ve kazılmış alanlar, manevi atmosferle tam anlamıyla örtüşmeyen görüntüler sunuyor.
Hacı Kalfa efsanesi
Tire halkı arasında kuşaktan kuşağa anlatılan Hacı Kalfa efsanesi, halk inançlarının ve yerel kültürün zenginliğini yansıtıyor. Rivayete göre, Hacı Kalfa bir ayakkabı tamircisidir ve ustasıyla birlikte çalışmaktadır. Bir gece usta, rüyasında aksakallı bir dededen hac çağrısı alır ve yolculuğa çıkmaya karar verir. Yola çıkmadan önce eşine “kalfamızı aç ve açıkta bırakma” derken, kalfaya da “yengeni annen gibi bil” diyerek tembihte bulunur. Yolculuk altı ay sürer. Bu süreçte evin hanımı, kalfasına özenle yemekler hazırlar. Kalfanın en sevdiği yemek ise yaprak sarmasıdır. Her gün sarmaları yiyen kalfa, dükkâna giderken yengesinden bir sahan daha ister. Yenge, bu isteğin nedenini sormaz ama onun doymadığını veya gece acıktığını düşünür.
Aylar geçer, usta hacdan döner. Evin önünde develer yüklerini indirirken, yere onlarca sahan düşer. O an evin hanımı, kalfanın yemekleri başkasıyla değil, kocasına gönderdiğini anlar. Kalfa da aynı anda “hacı” olur. Rivayet, kalfanın bu gönül bağı ve sadakati sayesinde hacı mertebesine eriştiğini anlatır.
Hacı Kalfa Türbesi'ne ulaşım imkanları
İzmir'den Tire'ye ulaşım sağlamak isteyenler, İZBAN seferleri ile Menemen-Cumaovası güzergahına giden trene binerek Torbalı'da inmelidir. Torbalı'dan 798 Tire Terminal İçi Eshot otobüsüne binin. Otobüsten, Tire Meydan durağında inerek ilçeye varmış olacaksınız. Tire ilçe merkezinden Emirgan Sokağı'na doğru yönelerek, dar patika yolları takip edenler Hacı Kalfa Düzlemi'ne kolayca ulaşabilir. Türbe, Güme Dağı'nın eteklerine dayanan zeytinliklerin arasında yer almaktadır ve özel araçla ulaşım mümkündür. Yürüyüş yapmak isteyenler içinse doğayla iç içe keyifli bir rota onları beklemektedir.
