6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde gerçekleşen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Türkiye’nin en büyük doğal felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Depremler sonucunda 50 binin üzerinde can kaybı yaşanırken, 200 binden fazla bina ağır hasar aldı. Depremden sonra yapılan incelemeler, Türkiye genelinde eski binaların güçlendirilmesi ve denetlenmesi gerektiğini ortaya koydu.
İki yıl sonra, deprem uzmanları ve inşaat mühendisleri, ülke çapında dikkat edilmesi gereken riskli yapılarla ilgili uyarılarda bulunuyor. Deprem güvenliğine dair atılacak adımların hayat kurtarıcı olacağına dikkat çeken uzmanlar, özellikle eski binaların durumunun gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Ciddi bir tehdit
Doç. Dr. Sepanta Naimi, eski yapıların büyük bir risk oluşturduğuna dikkat çekerek, "Türkiye'nin eski binalarının büyük çoğunluğu depreme dayanıksız. Bu binalar güçlendirilmeli veya dönüşüme uğratılmalıdır. İstanbul gibi büyük şehirler bile depreme hazırlıklı değil. Özellikle Ege Denizi'nde, Santorini Adası çevresindeki 400'ün üzerinde sarsıntı, bölgedeki büyük deprem riskinin arttığını gösteriyor" dedi.
İstanbul ve Ege Bölgesi için kritik uyarılar
İstanbul, İzmir ve Ege Bölgesi’nin, büyük depremler karşısında hazırlıklı olması gerektiğini belirten Naimi, bu şehirlerin altyapı ve yapı denetimlerinin bir an önce gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti. "İstanbul'un 7 ve üzerinde bir deprem riski taşıdığı öngörülüyor. Bu nedenle, deprem öncesinde hazırlıklı olmak için kaybedecek tek bir saniyemiz bile yok" diyen Naimi, benzer tehditlerin Kahramanmaraş ve çevresindeki depremzede iller için de geçerli olduğunu belirtti.
Can güvenliğini tehdit eder
Doç. Dr. Naimi, deprem güvenliğini sağlamanın yalnızca devletin değil, vatandaşların da sorumluluğunda olduğunu belirtti. "Deprem, doğanın bir gerçeği ama asıl felaketi dayanıksız yapılar meydana getiriyor. Binalarımızın güvenli olup olmadığını denetlemeli ve riskli yapılar hakkında harekete geçmeliyiz. Çürük binalarda yaşamaya devam etmek, can güvenliğimizi ciddi şekilde riske atar" dedi.
Güvenli bina nasıl olmalı?
Deprem güvenliğini sağlamak için binalarda dikkat edilmesi gereken 5 temel unsuru sıralayan Naimi, bu unsurların her birinin önemine vurgu yaptı:
Sağlam Zemin: Binalar sağlam zeminler üzerine inşa edilmeli ve jeolojik analizler yapılmalı.
Depreme Dayanıklı Malzeme: Beton ve demir gibi malzemeler kaliteli ve standartlara uygun olmalı.
Mühendislik Hizmetleri: Binalar uzman mühendisler tarafından projelendirilmelidir.
Denetim ve Bakım: İnşa süreci sıkı bir denetimden geçmeli, binalar periyodik bakımlarla güçlendirilmelidir.
Kentsel Dönüşüm: Riskli binalar tespit edilip yıkılmalı ve yerine güvenli yapılar inşa edilmelidir.
Acil önlemler ve toplum bilinçlendirmesi
Son olarak, Doç. Dr. Sepanta Naimi, deprem gerçeğini unutmadan hem yetkililerin hem de vatandaşların sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini belirtti. "Aksi takdirde, Kahramanmaraş'taki gibi büyük acıları bir kez daha yaşama riskiyle karşı karşıya kalabiliriz" diyerek, acil çözüm ve kentsel dönüşüm projelerinin hızla başlatılmasını talep etti.
