İzmir'in tarihi dokusunun bir parçası olan ve şehir merkezinde bulunan Agora Açık Hava Müzesi, çok sayıda kültüre ve çok sayıda katmana ev sahipliği yapmaktadır. Kadifekale'den bakıldığında, açık hava müzesini ve kazı alanlarını çok net bir şekilde görmek mümkündür.
Agora Örenyeri
Konak İlçesi Kemeraltı mevkinde bulunan Agora Örenyeri, Kemeraltı ile Kadifekale arasında kurulan Symrna antik kentinin Helenistik ve Roma dönemlerinde idari, sosyal, kültürel ve dini işlevlere sahip kent merkezidir. Agora Örenyeri'ndeki kalıntıların önemli bir kısmı M.S 2. yüzyıla tarihlenir. “Agora” sözcüğü, “kent meydanı, çarşı, pazar yeri” anlamına gelir. Hippodamos şehir planına uygun olarak, merkeze yakın bir yerde üç kat halinde inşa edilmiştir. İyon agoralarının en büyük ve iyi korunmuş olanı sayılır.
Agora’daki ilk kazılar yapının kuzeybatı bölümünde, 1932-1941 arasında R. Naumann ve S. Kantar tarafından yapıldı. 1996-1998 arasında İzmir Müzesi adına kazılara kısa aralıklarla devam edildi ve 2002’den itibaren de müze tarafından kazılara yeniden başlandı.
Tarih öncesi büyük depremi anlatan yazıt
Dikdörtgen formda, ortada geniş bir avlu etrafında sütun ve kemerler üstüne inşa edilmiş, üç katlı ve önünde merdiveni olan bileşik bir yapıdır. Agora’nın kuzey kapısındaki Tanrıça Vesta kabartmasının, ilk dönem kazılarda çıkarılan Zeus Sunağı kabartmalarının devamı olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca Tanrı Hermes, Dionysos, Eros ve Herakles heykellerinin yanı sıra; birçok erkek, kadın, hayvan heykeli, kabartma, figürin, mermer, kemik, cam, maden ve pişmiş toprak eser çıkarıldı. Antik kentin yazıtları da 178 depreminde kente yardım edenler hakkında bilgiler verir.
Agora Örenyeri'nde neler bulunuyor?
Üç katlı tasarımıyla şehir merkezinde yer alan büyük agoralardan biri olan İzmir Agorası, türünün nadide örneklerinden biridir. İzmir’in en eski bölgelerinden biri olan Namazgah'ta bulunan Agora, Roma Dönemi’nde mermer döşemeli büyük bir dörtlü etrafındaki kemer ve sütunlar üzerine inşa edilmiş çok katlı bir yapıdır. Agora kelimesi “pazar yeri” anlamına gelir. Ayrıca siyasi toplantılar ve halk mahkemeleri için kullanılan bir hükümet yeridir. Agora, M.S. 178’de meydana gelen depremden sonra büyük bir restorasyon geçirmiştir.
Agora’daki en önemli eserlerden biri olan Poseidon ve Demeter'den oluşan bir heykel grubu, Tarih ve Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir. İzmir'i çok seven İmparator Marcus Aurelius'un karısı Faustina'nın zarif kabartmalı portresi, Agora'nın Batı Kapısı'nın kemerinde bulunmaktadır. Agoranın içindeki büyük sarnıçlar ve çeşitli kanalizasyon yapıları, bol su arzı alanında olduğunu göstermektedir. Bazilika'nın girişindeki çeşmenin inşa edildiği dönemden beri aktığı düşünülmektedir.
Agora’nın heyecan verici buluntularından bir diğeri de Roma Dönemi dükkanlarındaki grafitilerdir. Bu grafitilerin dünyanın en büyük Yunan grafiti koleksiyonu olduğu düşünülürken grafitiler Helenistik ve Roma'nın günlük yaşamının izlerini taşımaktadır. Koruma altına alınmış olan grafitilerin M.S. 2. ve 4. yüzyıllar arasında yapıldığı düşünülmektedir
Agora gezilerinde İzmir’in Hellenistik Dönem, Roma Dönemi, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu katmanlarını görmek mümkündür. Agora kalıntıları uzun zaman önce Namazgah bölgesinde bir mezarlık olarak kullanıldığından, çok sayıda zanaatkar mezar taşına ev sahipliği yapmaktadır. Mezarlar farklı bir yere taşınmasına rağmen, alanda Osmanlı mezar taşları görmek mümkündür.
Agora'dan çıkarılan eserler bugün İzmir Arkeoloji Müzesi ile Tarih ve Sanat Müzesi'nde bulunmaktadır. Tarihi Kemeraltı Çarşısı’na çok yakın olan ören yerini gezdikten sonra isterseniz yola devam edip Basmane’nin tarihi sokaklarının ardından yolda, kazı çalışmaları süren ve şimdilik sahne duvarları ile girişi ortaya çıkan 16 bin kişilik Antik Roma Tiyatrosu’nun bulunduğu düşünülen alandan geçip Kadifekale’ye de çıkmak mümkündür.
Agora Örenyeri ziyaret saatleri
Agora Örenyeri ziyaret saatleri şu şekildedir:
Pazartesi -08:30-17:30
Salı- 08:30-17:30
Çarşamba- 08:30-17:30
Perşembe- 08:30-17:30
Cuma -08:30-17:30
Cumartesi -08:30-17:30
Pazar -08:30-17:30
Agora Örenyeri nerededir? Nasıl gidilir?
Agora Örenyeri oldukça merkezi bir konumda yer almaktadır. İzmir'in Konak ilçesinde Çankaya ile İkiçeşmelik arasında kalan bölgede konumlanmıştır. Çankaya Katlı Otoparkı'nın yanında yer almaktadır.
Açık adresi ise şu şekilde: Namazgah, Tarık Sarı Sk. No:29, 35240 Konak/İzmir, Türkiye
Ulaşım: 470-680-681-691-910-940-950 numaralı ESHOT otobüs hatlarını kullanarak Mezarlıkbaşı durağında indiğinizde Agora Örenyerine rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
