Efemçukuru yeniden gündemde, çünkü gündem olması gerekiyor.
1 Haziran 2011 tarihinden bu yana çalışan Efemçukuru Altın Madeni, sadece Efemçukuru köyünü değil, İzmir’in suyunu, tarım arazilerinin varlığını etkiliyor.
Maden, Menderes’e bağlı Efemçukuru Köyü’nde. Çoğu köylü topraklarını maden şirketine satmış.
Maden, Kanadalı Eldorado Gold Mandecilik firmasının Türkiye’deki şirketi Tüprag’a ait. Bir tek, Özer Akdemir’in belgeselini de çektiği, ‘Yalnız Efe’ lakaplı Ahmet Karaçam dışında. Çoğu köylü asgari ücretle madende çalışıyor, çünkü ekonomi politikaları yüzünden toprak para getirmiyor. Sigortalı bir iş topraktan daha önemli olabiliyor.
Madende en son Mart ayında keşif duruşması yapıldı. EGEÇEP, İzmir Tabip Odası, avukat Arif Ali Cangı, Yalnız Efe Ahmet Karaçam, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası’ndan Helil İnay Kınay ve İZSU avukatı keşifte yer aldı. Madenin kirlilik yükünün öğrenilmesi için su toplama ve doğu havuzundan numune alınması talep edildi fakat şirketin yetkilileri, gerekli ekipman ve donanım olmadığı için bu talebi reddeddi. Reddediliyor işte, öyle hukuk, nizam yok bu ülkede. Arif abi, yazmayı bırakmayı köşe yazılarına bu konu nedeniyle geri döndü. Söz konusu keşifte İZSU’nun istediği havuzlardan örnek alınamayınca yani işin rengi fena halde değişti. Arif abi köşesinden şöyle seslendi; “Bu iş, dava dosyalarına sıkıştırılmayacak, usul tartışmalarına kurban edilemeyecek, ‘bilirkişi’lerin insafına bırakılmayacak kadar önemli. Bu konu tüm İzmirlilerin meselesi olamadığı sürece; bu kent susuzluğa ve ağır metalle kirlenmiş suya mahkum olacak, bilesiniz.”
Mesele önemli. Misal yapılan temyiz başvurusunda, Enerji Bakanlığı tarafından verilen madenin ruhsat iptal davasında yer alan Prof. Dr. Gültekin Tarcan tarafından düzenlenen rapora dikkat çekiliyor. Tarcan’ın verilerine göre, maden alanındaki yer altı akım suyu yönü, Kokarpınar Deresi’ne doğru. Kokarpınar Deresi de İZSU ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yapmak istediği Çamlı Barajı’nı besleyen ana derelerden biri. Tarcan’a göre, Efemçukuru Altın Madeni sularının ve bunların çözeceği arsenik, kurşun, bakır ve çinko olmak üzere birçok ağır metalin yer altı ve yer üstü sularına bulaşmasına neden olacak.
Bölgede yurttaşların içme ve sulama suyu olarak kullandığı su kuyuları var. Bölgede organik tarım da yapılıyor. Tarcan’a göre, ek kimyasal maddeler kullanılmasa bile, mineralojik değerlendirmelerde değinilen ağır metal içeren minerallerin madencilik etkinlikleriyle suda çözünürlüklerinin artması nedeniyle yeraltı sularının kalitelerinin bozulmasına neden olması açısından çok önemli tehlikeler içeriyor. Maden asit maden sularının ve bunların çözeceği başta arsenik, kurşun, bakır ve çinko olmak üzere ağır metallerin yer altı ve yer üstü sularına bulaşmasına neden olacağından, sadece Efemçukuru değil, Kavacık Köyü de etkilenecek. Kavacık Festivali yapıldı geçtiğimiz ay. Mis gibi üzümler yedik, şaraplarını içiyoruz. Bunlar ne olacak?
İşin bir de Gördes Barajı kısmı var. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Helil İnay Kınay, İzmir’in yeterli suya sahip olmadığını ve iklim krizinin İzmir’i su konusunda vuracağını bu yüzden çok dikkatli adımlar atılmasını söylüyor. İzmir yeterli suya sahip olmadığı için Manisa’daki Gördes Barajı’ndan su temini edileceğini söylüyor. Kilometrelerce öteden yüksek maliyet ve işgücüyle neden İzmir’e su getirilsin ki, biz neden Efemçukuru Altın Madeni altın arayacak üstüne bir de suyumuzu kirletecek diye daha fazla fatura ödeyelim ki?
Asgari ücretle çalışan, üç kuruşu ancak bir araya getiren insanlarız. Ben neden altın madeni için daha fazla para ödeyeceğim, neden doğup büyüdüğüm şehrin suyunun kirlenmesine tamam diyeceğim, neden severek yediğim üzümü yiyemeyeceğim, neden hastalanacağım?
Çevre ve Sağlık Bakanlığı neden beni değil de Kanadalı bir altın madenini önceliğine alıyor, neden kendi insanı torağını önemsemiyor? Ben neden sağlıklı gıdaya, kaliteyi suya bir altın madeni için ulaşamıyorum?
Neden İZSU ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Çamlı Barajı’nın yapılmasını öngörürken Devlet Su İşleri öngörmüyor? DSİ neden sağlıklı suya ulaşmam önünde engel?
Sorularım bu kadar? Umarım konuyla ilgilenir, siz de kaliteli su ve gıda talebinizi bir şekilde yükseltirsiniz?