Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden komşu ülkelere yayılan maymun çiçeği virüsü nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), harekete geçti. Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda’da da virüsün yayılması sonucu DSÖ, maymun çiçeği virüsü nedeniyle iki yıl içinde ikinci kez küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Bu salgınları durdurmak ve hayat kurtarmak için koordineli bir uluslararası müdahalenin şart olduğu açıktır” dedi.
Enyüksek alarm durumu
Küresel halk sağlığı acil durumu, DSÖ’nün en yüksek alarm seviyesi olarak biliniyor ve bir hastalığı kontrol altına almak için araştırma, finansman, uluslararası halk sağlığı önlemlerini ve işbirliğini hızlandırmayı amaçlıyor.
Dün Afrika kıtası çapında ilan edilmişti
Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC), dün Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden komşu ülkelere yayılan maymun çiçeği virüsü nedeniyle kıta genelinde "halk sağlığı acil durumu" ilan etmişti.
Africa CDC, bu yıl kıtada şimdiye kadar maymun çiçeği kaynaklı 17 binden fazla vaka ve 517 ölüm rapor edildiğini aktararak, bunun geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 160'lık bir artışı temsil ettiğini söyledi. Afrika’da toplam 13 ülkede vaka bildirdi
Hem hayvanlardan hem insanlardan bulaşıyor
Maymun çiçeği virüsü fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor.
Maymun Çiçeği Virüsü nedir?
Maymun Çiçeği virüsü, daha çok orta ve batı Afrika'da rastlanan, Ortopoksvirüs cinsine ait bir virüstür ve insanlara genellikle enfekte bir kişi veya hayvanla doğrudan temas yoluyla bulaşan zoonotik bir hastalık olarak tanımlanır. Virüs, enfekte bireylerin cilt lezyonları ya da vücut sıvılarıyla temas sonucu insanlara geçer. Hastalık, ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, kas ağrısı ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Özellikle dikkat çeken bir diğer belirti ise döküntülerdir. Bu döküntüler, genellikle yüz, eller, ayaklar ve ağızda ortaya çıkar ve zamanla içi sıvı dolu lezyonlara dönüşür.
Mpox virüsü, geçmişte yaygın olan çiçek hastalığına neden olan variola virüsü ile aynı aileden gelmektedir. Ancak Maymun Çiçeceği virüsü, çiçek hastalığından daha hafif etkiler gösterir ve ölümcül olma olasılığı oldukça düşüktür. Her ne kadar "maymun çiçeği hastalığı" olarak adlandırılsa da, virüsün kaynağı tam olarak bilinmemektedir. Virüsün daha çok görüldüğü Afrika'da kemirgenler ve insan olmayan primatların (örneğin, maymunlar) bu virüsü taşıyabildiği ve insanlara bulaştırabildiği bilinmektedir.
İlk insan vakası 1970 yılında kaydedilmiş olsa da, mpox virüsü dünya genelinde asıl olarak 2022'deki salgınla tanınmıştır. Genellikle 2-4 hafta süren ve kendi kendini sınırlayan bir hastalık olarak bilinir. Yaygın belirtiler arasında ateş, kaşıntılı deri döküntüsü, lenf düğümlerinde şişme ve halsizlik bulunur. Bazı durumlarda hastalık ağır vakalara yol açabilir.
Mpox için özel bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte, antiviral ilaçlar tedavide kullanılmaktadır. Hastaların büyük bir kısmı hastalığı hafif atlatır ve birkaç hafta içinde iyileşir.
2022 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), "maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox)" ismini, ırkçılık ve ayrımcılık endişeleri sebebiyle "mpox" olarak değiştirmiştir.
