İzmir Körfezi, tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü bir ekosisteme sahip olsa da, son yıllarda mikroplastik kirliliği giderek büyüyen bir tehdit haline geldi. Bu soruna dikkat çekmek ve çözüm önerileri sunmak amacıyla harekete geçen lise öğrencileri, Deniz Temiz Derneği/TURMEPA’nın Mavi Detektif Eğitim Programı kapsamında eğitim alarak kapsamlı bir farkındalık projesi geliştirdi. Öğrenciler, İzmir Körfezi’ndeki mikroplastik kirliliğinin deniz ekosistemine ve insan sağlığına olan etkilerini araştırdı ve çözüm önerileri sundu.
Mikroplastikler, 5 milimetreden küçük plastik parçacıkları olup, büyük plastiklerin parçalanması veya endüstriyel süreçlerle denizlere karışıyor. İzmir Körfezi, sanayileşme, tarımsal faaliyetler, deniz ulaşımı ve yoğun yerleşim nedeniyle mikroplastik kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden biri haline geldi. Yapılan bilimsel araştırmalara göre, körfezdeki bazı balık türlerinin sindirim sistemlerinde mikroplastik parçacıkları tespit edildi. Bu durum, deniz canlılarının yanı sıra insan sağlığını da ciddi şekilde tehdit ediyor.
Mikroplastik kirliliği ciddi bir sorun!
Deniz Temiz Derneği/TURMEPA İzmir Şube Eğitim ve Proje Koordinatörü Songül Özgür, mikroplastik kirliliğinin ciddi bir sorun olduğunu ve farkındalık çalışmalarının önemini vurguladı. Öğrenciler, eğitimlerin ardından ilkokul ve ortaokul öğrencilerine yönelik farkındalık çalışmaları yürüttü. Bu çalışmalar kapsamında, öğrencilerin çevre bilincini artırmak için sınıf içi etkinlikler, bilgilendirme sunumları ve QR kodlu bilgilendirme panoları hazırlandı. Yapılan ön ve son testlerde, öğrencilerin mikroplastik kirliliği konusundaki farkındalıklarının önemli ölçüde arttığı gözlemlendi.
Atık yönetiminde ödül-ceza sistemi etkili olacaktır
İzmir Büyükşehir Belediyesi Deniz Koruma Şube Müdürlüğü Bölge Sorumlusu Saygın Yörük, mikroplastik kirliliğinin önlenmesi için atıkların henüz makro boyuttayken toplanması gerektiğini belirtti. Yörük, farkındalık yaratmak ve bilinç kazandırmak adına eğitimlerin önemine dikkat çekti. Ayrıca, atık yönetiminde ödül-ceza sisteminin etkili olacağını ifade etti. Yörük, “Mikroplastikler küçük yapılı oldukları için arıtma sistemlerinden tamamen süzülemiyor. Bu nedenle, atıkların kaynağında kontrol altına alınması büyük önem taşıyor.” dedi.
11 ticari balık türünün sindirim sisteminde mikroplastik tespit edildi
Deniz Temiz Derneği/TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Şadan Kaptanoğlu, İzmir Körfezi’nde yapılan bilimsel araştırmaların bölgenin mikroplastik kirliliği açısından ciddi bir ekolojik risk taşıdığını ortaya koyduğunu belirterek, Ege Üniversitesi’nden Ferah Sayım ve ekibinin araştırmasına değindi. Sayım ve ekibinin araştırmasına göre, amonyum ve fosfor gibi besleyici elementlerin artışı alg ve fitoplankton popülasyonlarını büyütüyor. Bu durum, oksijen seviyesini düşürerek balık ölümlerine yol açıyor. Ayrıca düşük oksijen seviyesi, mikroplastiklerin parçalanma sürecini yavaşlatarak kirliliğin etkisini artırıyor. Yapılan incelemelerde İzmir Körfezi’ndeki 11 ticari balık türünde mikroplastik tespit edilirken, su yüzeyinde yoğun bir mikroplastik kirliliği olduğu belirlendi. Uzmanlar, bölgenin ciddi bir mikroplastik baskısı altında olduğunu vurgulayarak acil önlemler alınması gerektiğini belirtti.
Bu sularla sulanan tarım ürünleri, insan sağlığı için büyük bir risk
Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Altuğ Günal, mikroplastik kirliliğinin küresel bir sorun olduğunu ve bu sorunun çözümü için uluslararası iş birliklerinin önemine dikkat çekti. Günal, “Mikroplastikler, sadece denizleri değil, gölleri ve yer altı sularını da kirletiyor. Bu sularla sulanan tarım ürünleri, insan sağlığı için büyük bir risk oluşturuyor.” dedi. Günal, okullarda çevre bilincinin erken yaşlarda kazandırılması gerektiğini ve bu konuda farkındalık çalışmalarının artırılmasının önemini vurguladı.
Bu proje ile çevre bilinci artacak
Lise öğrencileri, yaptıkları çalışmalarla İzmir Körfezi’ndeki mikroplastik kirliliğine dikkat çekerek, çevre bilincinin artırılmasına katkıda bulundu. Öğrenciler, proje kapsamında hazırladıkları QR kodlu bilgilendirme panolarını okul koridorlarına yerleştirerek, diğer öğrencilerin de konu hakkında bilgi sahibi olmalarını sağladı. Ayrıca, ilkokul ve ortaokul öğrencilerine yönelik düzenlenen eğitimlerde, mikroplastiklerin deniz ekosistemine ve insan sağlığına olan etkileri anlatıldı.
