Merhaba Sevgi Hanım,
Babamın sürdürümcüsü olduğu, 1950’lerin “Yeni İstanbul”unu, ara ara kimi gazetelere yüz vermelerimi saymazsam koltuğumun altına her gün bir gazete sıkıştırmalarım 1973’ten bu yanadır. Nedendir bilmem, “Yeni Ortam”la başlamıştım. Belki Uğur Mumcu’nun da orada yazmakta oluşu etkendi bu kararımda. Çok geçmeden de sevgili Mumcu’yla “Cumhuriyet”e “transfer” olmuştum.
Adınızı ilkin orada, “Yeni Ortam”daki köşe yazılarınızda mı bilmiştim... yok aklımda.
Kimi dostlarımın önerisiydi: “Tutkulu Perçem” ve “Tante Rosa” öykü kitaplarınızı (birini bir kütüphanede, ötekini bir arkadaşımdan ödünç alıp) okumuştum. Sonra (o zamanlar bildiğim yoktu; ilk romanınızmış) bir yaş günü armağanı olarak “Yürümek” çıktı geldi.
Ankara Kızılay’da, Bilgi ve Hat Kitabevleri de -Zafer Çarşısı’nın unutulmaz kitapçıları gibi- uğrak yerlerim arasındaydı. Ben, bu iki kitabevinin çalışanlarına, onlar da (tüm öteki “müşteri”leri gibi) bana aşinaydı. Okuma serüvenimize, ilgimize göre kitaplar önermekten, yeni çıkanları anımsatmaktan sevinç duyarlardı. Dünya iyisi Mahmut Gölgeli’yle dahaca tanışmamıştık.
İlk yapıtlarınızın uyandırdığı etkinin yanında 1974 Orhan Kemal Roman Armağanına değer görülmesi, “Yenişehir’de Bir Öğle Vakti” adlı yapıtınızın aramızda daha çok konuşulmasını sağlamıştı. Nerdeyse her gün bir arkadaşımın ısrarlı önerileriyle karşılaşmaktaydım.
O günlerden birinde, bir ikindi vakti, soluğu Hat Kitabevinde aldım. Yalnızca bir kitap alacaktım: “Yenişehir’de Bir Öğle Vakti”. “Yeni Çıkanlar” bölümünde buldum. İnceden dolaştım sayfaları arasında ki eksik/ boş sayfa olmasın...
Eve dönüşte, daha otobüste açtım kapağını... Yemekten sonra sekseninci sayfada kalakaldım. Arka arkaya iki sayfa “boş”tu.
Sabah ilk işim, kimi sayfaları basılmamış kitabınızı değiştirmekti. Bu kez daha bir titiz davrandım. Ne ki yine basılmamış sayfalarla çıktı karşıma “Yenişehir’de Bir Öğle Vakti”. Ancak üçüncü kitap eksiksizdi.
Sevgi Hanım,
“Yenişehir’de Bir Öğle Vakti”nden bir bu, kitapçı rafından seçip seçip eksik basılanları almalarım kaldı bana armağan bir de romanın kahramanı Ali’nin, unutmak bir yana, bütün yaşamımı değiştiren/ düzenleyen kimliği, tavrı, duruşu...
İncelikliydi Ali; yardımseverdi, dürüsttü, kararlıydı, çalışkandı, özveriliydi, insandı... Devrimciydi Ali! Üstelik böylesi bir kahramanı, hiçbir abartıya kaçmadan, başarıyla koyuyordunuz ortaya. Öyle ki sıraladığım özelliklerinden kimini siz belirtmeseniz de ben “çıkarıyordum” başarılı anlatımınızdan.
Bütün bunları size o günlerde söylemeyi ne çok isterdim!
Bir gün bir yerde karşılaşma umuduyla yeni yapıtlarınızı beklerken, “Cumhuriyet”te, sağaltım için Londra’da olduğunuz haberi çaldı kapılarımızı. Gazete, okurlarını size mektup yazmaya çağırıyor, adresinizi de veriyordu. Ben, ağır davrandım; siz, acele ettiniz!
Aradan, sizin Ali’nizi hiç unutmadığım, uzun yıllar geçti.
Yeni binyılın ilk yıllarında bir gün, Erdal Doğan’ın, “Sevgi Soysal Yaşasaydı Âşık Olurdum” yapıtı çıkageldi. Ali’yle birlikte, bir solukta okuduk.
Öykü ve romanlarınızdaki başarınızın gizi; kurduğunuz dilin yanında, dimdik duruşunuzda, kararlılığınızda, “hayatı, insanları sevmeniz”de de aranmalıydı.
Sevgi Hanım,
Bu satırları size aralık ayının ilk gününde, ülkemiz kadınlarının seçme ve seçilme haklarını elde edişlerinin seksen beşinci yıldönümünde yazıyorum.
İyi bir yazar olmanın ötesinde, kadın olmanın da bilincindeydiniz. Dahası cesurdunuz da... Sizin ve ardılınız kuşakların (sizi ve çağdaşlarınızı okuyanların), yürüdüğünüz yolda onca kararlı mücadelesinden sonra bugün kadın haklarının alabildiğine budandığı, göz göre göre çiğnendiği, her gün en az bir kadının öldürüldüğü, korku ve tedirginliğin kol gezdiği bir ülkeye dönüştü Türkiye!
Gün ne denli kararsa da güneş, yeni Sevgi’lerde ışıyacaktır. Çünkü yapıtlarınız ve mücadeleniz unutulmayacağı gibi Ali’ler de tükenmeyecektir.
........................
Sevgi Soysal (yazar, gazeteci/ 30 Eylül 1936-22 Kasım 1976)
Sevgi Soysal, “Tutkulu Perçem”, öykü, Bilgi Yayınevi, 1962, Ankara
Sevgi Soysal, “Tante Rosa”, öykü, Bilgi Yayınevi, 1968, Ankara
Sevgi Soysal, “Yürümek”, roman, Bilgi Yayınevi, 1970, Ankara
Sevgi Soysal, “Yenişehir’de Bir Öğle Vakti”, roman, Bilgi Yayınevi, 1973, Ankara
Erdal Doğan, “Sevgi Soysal Yaşasaydı Âşık Olurdum”, Everest Yayınları, 2003, İstanbul
Basın Sitesi, Karabağlar
