Geçtiğimiz günlerde 6’lı Masa’nın meydanlara, sokaklara yansımaları üzerine konuşmuştuk Balıkesir’deki Milletin Sesi Mitingi özelinde. Bu yazının yayınlandığı gün de ORC tarafından yapılan bir anket daha açıklandı. Benim Balıkesir’deki gözlemim bu defa anket sonuçlarında Eskişehir, Uşak ve Kütahya için belirgin bir biçimde seçmenin hızla yer değiştirdiğini gösteriyordu. CHP her 3 ilde de 3-5 puan oyunu arttırırken, İYİ Parti 10-12 puan arasında oyunu yükseltmiş; AKP 10-14 puanlık kayıp yaşıyor ve MHP ise 2-5 puanlık seçmen erozyonuna maruz kalıyordu. Cumhur’dan Millet’e doğru 20 puanlık bir kaymayı işaret ediyordu anket sonuçları. Yani, iki ittifak arasındaki makas 40 puanlara kadar yükseliyordu. Kütahya örneği çok sert özellikle. 2018’de Cİ yüzde 3 iken yüzde 52’ye gerilerken, Mİ ise yüzde 22 olan oyunu yüzde 40’lara yani iki katına taşımış görünüyor ankete göre. Bu denklemde DEVA ve Gelecek Partisi etkileri yok üstelik.
AKP’nin batıda ve büyükşehirlerde ciddi bir biçimde Akşener’e, doğu ve güneydoğuda da Babacan’a oy kaptıracağı öngörüsünü aylardır bu köşede yazıyorum. Balıkesir mitinginde de gözlem olarak benzer bir şeyi paylaşmıştım. Şimdi ise anketlerde rastlıyoruz bu öngörüye. Sandıkta da resmi sonuç olarak göreceğiz bunu.
CHP ile AKP’nin aşağı yukarı aynı oranlarla tamamlayacağı açık artık bu seçimi. Belirleyici ise diğer ortaklar olacak. Bana kalırsa MHP 5 puanın üzerine çıkamayacak. Ancak, Millet İttifakı’nın diğer ortakları olan İyi Parti 20 puanı, Deva ve Gelecek de 5 puanı zorlayacak. Sadece bu kaba hesapla baktığımızda bile, 6’lı Masa 20 puanlık farkla çıkacak bu seçimden.
Peki ya İzmir? ‘Bu pazar seçim olsa?' sorusuna cevap aranan anketin sonuçları 2018 seçimleri ile karşılaştırıldığında Ak Parti’nin yaklaşık yüzde 13, MHP’nin yüzde 2 civarında oy kaybı yaşadığı, İYİ Parti’ninse yüzde 10.9 olan oyunu yüzde 22’lere çıkardığı görülüyor. CHP 2018’de yüzde 41.3, AK Parti yüzde 28.7, HDP yüzde 11.5, MHP yüzde 6.3 oranında oy almıştı. Yani ülke genelini yansıtan bu sonuçlara göre İzmir’in TBMM’deki temsiliyeti ciddi biçimde değişecek. AKP’li milletvekilleri ve belediye meclis üyelerinin sosyal medya sayfalarına da yansıyan gerginlikleri bu yüzden olsa gerek!
…
Biraz da yaş grupları açısından bakalım. 2018 seçimlerinde oranı yüzde 7 olan Z kuşağı seçmeni, 2023’te yüzde 16’ya yükselecek, seçimlerde çok daha etkin rol oynayacak. Bu da siyaset sahnesindeki önemlerini ortaya koyuyor. Haziran ayında açıklanan anketlere göre, önümüzdeki seçimlerde ilk kez oy kullanacak olan gençlerin yüzde 36.9’u CHP’yi destekliyor. AK Parti’yi destekleyecek olanlar ise yüzde 21.2 ve MHP destekçileri ise yüzde 5 civarında. Bu kitlenin önemli özelliği ailelerinden bağımsız düşünmeleri ve onların görüşleri ve yaşam biçimleriyle farklılaşan kararları daha özgür ve cesur bir biçimde almaları! Ve üstelik ‘’moda’’ düşünce ve akımların bu kitle arasında çok hızlı ‘’anaakımlaşması’’! Adeta pandemi kıvamında yayılıyor her şey bu meşhur Z Kuşağında!
Diğer bir yaş kitlesi de üniversiteden mezun, işsiz, umutsuz ve yurt dışı hayali kuran 22-25 yaş kitlesi. Bay Kemal’in müthiş hamlesi ile köşeye sıkışarak KYK borcu olan gençlerin faizleri ve enflasyon farklarını silmek zorunda kalan Erdoğan, öğrenim kredisi alan 3 milyon 157 bin gencin bulunduğunu geçenlerde açıkladı. Bu kitlenin ‘’kararsız’’ olan kısmının Bay Kemal lehine kararını netleştirdiğini söylemek için siyaset bilimci olmaya gerek yok sanırım! Önümüzdeki günlerde, bu sorunun sorulduğu anket sonuçları da çıkacaktır. O zaman bu konuyu yeniden tartışırız bu sütunda.
Ve geldik zurnanın zırt dediği yere: HDP seçmeni ve Kürtler bu seçimde nasıl bir tavır alacak? BUPAR, HDP’nin birinci olduğu beş ilde yani Ağrı, Diyarbakır, Mardin, Muş, Van’da yaptığı anketin sonuçları da çok umut verici! Seçimin ikinci tura kalması durumunda “Recep Tayyip Erdoğan ve Kemal Kılıçdaroğlu ikinci turda yarışırsa kime oy verirsiniz” sorusuna, katılımcıların yüzde 75.5’i Kemal Kılıçdaroğlu dedi.
Öte yandan sorulan diğer soru da bölgede yaşayan halkın beklentisini yansıtıyor: “Bölgede milletvekili seçimi yapılsa ilinizde hangi partiler oylarını artırır?” Ankete katılan yurttaşların yüzde 76.6’sı bu soruya “CHP” yanıtını verdi. CHP’yi sırasıyla yüzde 56.8 ile DEVA Partisi, yüzde 54.6 ile İYİ Parti takip etti. Milletvekili seçimlerinde Cumhur İttifakı’nın çoğunluğu sağlayamayacağını düşünen yurttaşların oranı ise yüzde 74.2.
Bu ne demek peki? AKP ve Recep Tayyip Erdoğan bölgede var olan yüzde 30 oyunun yaklaşık yüzde 40’ını kaybediyor. Bu ne demek peki? CHP bölgede hem oylarını arttırıyor hem de Bay Kemal HDP oylarının çok büyük çoğunluğunu alıyor!
Az cesaret canlar. Çok az kaldı!
