Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanının Gaziantep’te 300 tane fabrika açtığı haberlerine denk gelmişsinizdir. İlk şoku atlatan herkes ‘Nerede bu 300 fabrika’ diye düşünürken, şöyle bir dünden bugüne memlekette açılan ve sonrasında yağma ve talanla yok edilmiş, hurda fiyatına satışı yapılıp, o fiyatların onlarca katı fazlasına da yeni sahipleri tarafından elden çıkartılan, birçoğunun yerine AVM dikilen fabrikalara, KİT’lere bir göz atayım dedim. Müteahhit demokrasisinde patronların karı ve betonun hatırına yok edilip yağmalanan dağlara, derelere, tarihi değerlere, kentlere, kamuya ait tüm kuruluşlara bir göz gezdirince neleri kaybettiğimizin cevabı çok daha net bir şekilde ortaya çıkıyor. Planlı bir şekilde gerçekleştirilen kamunun tasfiyesi aynı zamanda Türkiye tarihinde sağın halka ve ülkeye ihanetinin de açıktan ifadesi anlamına geliyor. Liste biraz uzun olduğundan ben bu yazıya sadece bir giriş yapabileceğim. Gerisini ise yazıyla buluşabilen İz Gazete okurları tamamlasın. Tabi geçen hafta yayımlanan “Suriyeliler” başlıklı yazıma ismini gizleyip okkalı bir küfürle yorum yapan, düşünme yetisini ve insani tüm yönlerini yitirmiş, okuduğunu anlayamayan, dünyadan bihaber faşist hariç. Kuruluşu ve kökleri Osmanlı dönemine kadar uzanan iki örnekle başlayalım.
1810’da kurulan ve Cumhuriyet Döneminde Sümerbank’a devredilerek faaliyetine devam eden Beykoz Deri ve Kundura Fabrikasının üretimi 1999 yılında son buldu. 2005 yılında ise fabrika bir sermaye grubuna satıldı.
Kökleri 1840 yılında kurulan Posta Nezareti’ne kadar uzanan PTT önce bölündü ve telekomünikasyon faaliyetleri Türk Telekom tarafından yürütülmeye başlandı. 2005 yılında Türk Telekom özelleştirildi. 2017 yılında ise PTT’nin tüm hisseleri varlık fonuna devredildi.
Cumhuriyet tarihinin en önemli kuruluşlarından birisi olan ve üzerinde yaşadığımız topraklara değer katan SEKA, 1998 yılında özelleştirme kapsamına alınırken, 2005 yılında da kapatıldı.
1933 yılında kuruluşu gerçekleştirilen Sümerbank’ın hikâyesi ise belki de tüm yazılanlar içerisindeki en acısıdır. Ülkenin dört bir yanında kentlerin can damarı olan ekonomiye ve bununla birlikte bulunduğu kentlerin sosyal ve kültürel yaşamına kattıklarıyla tarifi imkânsız bir önem sahip olan Sümerbank, 1987 yılında alınan özelleştirme kararından 2002 yılına kadar geçen sürede tamamen yok edildi.
1952 yılında kurulan Et ve Balık Kurumu ile 1963 yılında kurulan Süt Endüstrisi Kurumu da 90’lı yıllarda halkın sağlıklı ve ekonomik gıda ihtiyaçlarını karşılayan kurumlar olarak özelleştirme adıyla gerçekleştirilen talandan nasibini aldı.
Bunlar dışında Köy Hizmetleri, Etibank, SSK, TEKEL, Şeker Fabrikaları gibi kurum ve kuruluşlar da sermayenin ve piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda, dışa ve piyasaya bağımlılığımızla doğru orantılı bir şekilde tek tek hayatımızdan çıkıp gittiler. Ha bu arada televizyonlarda 300 fabrika açılışı falan diye haberler dolanınca kısa bir araştırma ile sadece Cumhuriyetin ilk on beş yılında açılışı gerçekleşen kimi kuruluşları listeleyebildim. Merak edenler için aşağıya bırakıyorum. Yukarıda dediğim gibi yazının sonuç kısmı ise sizlere emanet.
Ankara Fişek Fabrikası, Gölcük Tersanesi, Şakir Zümre Fabrikası, Eskişehir Hava Tamirhanesi, Alpullu Şeker Fabrikası, Uşak Şeker Fabrikası, Kırıkkale Mühimmat Fabrikası, Bünyan Dokuma Fabrikası, Eskişehir Kiremit Fabrikası, Kırıkkale Çelik Fabrikası, Ankara Çimento Fabrikası, Ankara Havagazı Fabrikası, Kayaş Kapsül Fabrikası, Kırıkkale Elektrik Santrali, Eskişehir Şeker Fabrikası, Turhal Şeker Fabrikaları, Konya Ereğli Bez Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası, Bursa Süt Fabrikası, İzmit Şişe ve Cam Fabrikası, Zonguldak Antrasit Fabrikası, Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası, Isparta Gülyağı Fabrikası, İzmit Kağıt ve Karton Fabrikası, Kayseri Bez Fabrikası, Paşabahçe Cam Fabrikası, Gemlik Suni İpek Fabrikası, Keçiborlu Kükürt Fabrikası, Zonguldak Taş Kömür Fabrikası, Ankara Çubuk Barajı, Barut Tüfek ve Top Fabrikası, Nuri Demirağ Uçak Fabrikası, Malatya Sigara Fabrikası, Bitlis Sigara Fabrikası, Nazilli Basma Fabrikası, Malatya Bez Fabrikası, Karabük Demir Çelik Fabrikası, Divriği Demir Ocakları, İzmir Klor Fabrikası, Sivas Çimento Fabrikası, Bursa Merinos Fabrikası.
