Gönüllülük, kendi isteğimizle ve tercihimizle yaptığımız eylemlerin bütünüdür. İlgi duyduğumuz bir alanda gönüllü olarak değişim ya da dönüşüm yaratmak isteriz. Gönüllülüğün bize en büyük katkısı iç huzurdur. Zamanımızı gönüllülüğe ayırdığımızda, başımızı yastığa koyduğumuz anda gözümüzün önünden geçenler bizi mutlu eder. Gönüllülük, bir şeyleri gönülden yapmak ya da içtenlikle yaşama geçirmek gibi de algılanabilir. Kendimizi geliştirmek ya da sosyalleşme süreçlerini bir takım yeterliliklerimizi geliştirerek yaparken de gönüllüyüz. Gönlümüzden geçtiği gibi yaşamak bizi iyi hissettirir ve yaşamın son bulmasından korkmayız. Arkamızda bırakabileceğimiz bir şeylerin olduğunu hissetmek ve iyi ki gönüllüyüm diyerek eylemlerimizi hatırlamak korkularımızı yenmemizi sağlar.

MESLEKTE GÖNÜLLÜLÜK

İş hayatına baktığımızda gönülden işini yapanların başarılı olduğunu görürüz. Mesleğini salt para kazanmak için değil de dönüşüm yaratmak için icra edenler başarıyı yakalar. Yerel yönetimlerde iş bulma süreçlerinin kaos olmasından hareketle gönülden iş yapanlarla karşılaşmak kolay değildir. Belediye başkanları gönüllüdür, öyle ki aday olmuşlardır. Belediye başkanları arasında kendisini daha yükseğe taşımak için hâlihazırda yaptığı işe odaklanamayanlar başarısız olur. Örneklerini de çok iyi biliyoruz; bu davranış biçimi görünürde gönüllülük olarak algılanabilir. Bu somut örneğin de gösterdiği gibi “gönüllülük” çok kolay kullanılabilir ve araçsallaştırılabilir bir eylemdir. Meslek hayatımızda yaptığımız işleri gönülden yapmadığımızda hata yapmak kaçınılmaz olur. Sevmediğimiz işi yapmak zaten gönülsüzlüktür. Çalışma hayatı içinde gönlümüzden gelen mesleği yaptığımızda iş dışındaki zamanımızı ilgi alanımıza göre başka eylemlere ayırmaktan geri kalmayız. Bunun adı toplumsal sorumluluk da olabilir, keyif ya da iç huzur; gönlümüzden geldiği gibi tanımlamak mümkün.

YERELDE GÖNÜLLÜLÜK

Gönüllülük deyince büyük laflar etmekten öte yerelde gönüllülüğü teşvik eden neler var bakmak gerek. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 77. maddesi yerel yönetimlere, ‘gönüllü katılım’ı teşvik etme görevi verir. Yol, kaldırım, temizlik ve planlama gibi temel görevlerinin yanında gönüllülük konusunda alan açması beklenen Belediyeler ve İl Özel İdareleri on yıldır bu konuda somut adım atamamıştır. Mevzuatta yer bulan, üzerine kanuna bağlı olarak yönetmeliği çıkarılan bu süreçle ilgili adım atmak bizim elimizde. Yaşadığımız kentte, konuyla ilgili çalışma olmadığını fark ettiğimiz anda ‘gönüllü’ olmaya karar veriyorsak girişimde bulunmalıyız. Yerel bakış açısıyla bu dürtüyü geliştirmek ‘katılımcı demokrasi’nin güçlenmesine yardımcı olabilir. Yerelde gönüllülük, ‘birlikte çöp toplamak’, ‘yaşlıları ziyaret etmek’, ‘kütüphane oluşturmak’ ya da ‘çocuklara ders çalıştırmak’ ötesinde bir arkaplan ve düşünsel altyapı bardındırdığında toplumsal dönüşüm etkisinden söz edilebilir.

GÖNÜLLÜ YÖNETİMİ

Gönüllüyüm, gönüllüsün, gönüllü… Hepimiz gönüllüyüz ve böyle olunca kalabalık da oluyoruz. Gönüllülüğün daha fazla değer kazanması ve dönüştürmesi için gönüllülerin her anının planlaması ayrıntılı biçimde yapılabilir ve verimlilik esas alınır. İnsanlarla çalışmanın zorlukları göz önünde bulundurulursa ne masa başında çizim yapmaya benzer, ne ihale önceleri teknik şartname hazırlamaya benzer bu iş. Yerelde gönüllülerle çalışmak ve gönüllü yönetimini belli bir düzenle temellendirmek siyasetin kendisidir. Ortaklaşılan alanlar belirgin olduğunda ve gönüllülerin ortak paydasına göre bir sistem oluşturulduğunda gönüllü yönetimi mümkün olur. Örneğin, İzmir’de gönüllülerle çalışmayı tek taraflı bir ilişkiler bütününe dönüştürmeden, iki taraflı bir ilişki kurgulanırsa artarak artan sayıyla gönüllü örgütlenmesi sağlanabilir. İzmir’de gönüllülük doğal bir süreçtir, kenti severiz ve kente dair tüm konularda fikir belirtmekten kaçınmayız. Yazın Urla’da gönüllü oluruz, kışın Konak’ta… Her an iletişimin mümkün olduğu bir “ağ hareketi” altyapısı sağlanırsa işte o zaman teknolojinin yardımıyla esaslı bir toplumsal dönüşüm etkisi ortaya çıkar.

ÖRGÜTLENME

Bugünlerde örgütlenmek dışında hiçbir çaremiz yok. Gönül verdiğimiz siyasi partiler gönlümüzü acıtır halde. Ülkemizdeki genel politik hava gönüllerimizi zaptetmek üzere dişlerini gösterirken gönülden birleşme zamanı gelmiştir artık. Gönüllülük, görünür olmaksa o zaman, hep birlikte gönüllüyüz diyerek yerelden genele doğru bir ses olalım.

- - - -