Gandi, Güney Afrika’da iken elinde birinci mevki bilet olmasına rağmen, üçüncü mevkiye geçmediği için trenden atıldı. Yolculuğuna at arabası ile devam ederken Avrupalı bir yolcuya yer açmak için basamak üzerinde yolculuk yapmayı reddettiği için sürücü tarafından dövüldü. Durban mahkemesi yargıcı, geleneksel örtüsünü çıkartmasını emrettiğinde buna karşı çıktı. Güney Afrika’da bir Hintli olarak yaşadığı ayrımcılık, tuz vergisine karşı yürüyüşünü başlattı ve bir ülkenin bağımsızlığına giden yol oldu. Bir trende başlayan ayrımcılık, bir halkın dönüm noktası oldu.
***
İstanbul Sözleşmesi, asıl adı ile Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, 45 Konsey ülkesi ile Avrupa Birliği tarafından imzalandı ve onaylandı. Türkiye, 11 Mayıs 2011'de Sözleşmeyi ilk imzalayan ve 24 Kasım 2011'de parlamentosunda onaylayan ilk ülke oldu. Bir gece yayımlanan kararname sonucu, Türkiye’nin sözleşmeden çekildiği belirtildi. Henüz, siyasetçiler açısından bir dönüm noktası yaşanmadı.
***
Dünyanın ‘en ünlü mahkumu’ olarak anılan Mandela, hukuk eğitimi aldı ve ülkesindeki ilk siyah avukat oldu. Irk ayrımcılığına karşı mücadelenin başarısı ve Güney Afrika’nın dönüm noktası, Mandela’nın verdiği kararlı ve inatçı mücadele idi.
***
TBMM’de muhalefet tarafından verilen 662 teklif ve öneri reddedildi. Doğal gaz KDV’sinin %1’e indirilmesini veya kadın cinayetlerinin araştırılmasını talep eden veya asgari ücretten vergi alınmamasını içeren tekliflerden hiçbiri kabul görmedi. Henüz, siyasetçiler açısından bir dönüm noktası yaşanmadı.
***
John Lennon, Amerika’nın yürüttüğü Vietnam Savaşına karşı verdiği demeçler ve yaptığı şarkılar ile katıldığı eylemler nedeni ile Nixon yönetimi tarafından ulusal tehlike olarak hedef gösterilmiş ve sınır dışı edilmek istenmişti. John Lennon şarkıları ve eylemleri, bir dönemin özgürlük ve barış sembolü oldu. Gençliğin bakış açısının dönüm noktalarından biri de belki Lennon’dı.
***
2019 Mart ayında ülkemizde de etkili olmayan başlayan salgında, işsiz kalan yüze yakın müzisyen intihar etti, tiyatroların yüzde sekseni kapanmak zorunda kaldı; pandemi öncesi dönemde, yayınlar sansüre uğradı, tiyatrolar yasaklandı, hatta meclise taşınan soruya dahi yanıt verilmedi. Henüz, siyasetçiler açısından bir dönüm noktası yaşanmadı.
***
Örnekler çoğaltılabilir, ama sonuçta tek bir soru sorulabilir; hangi koşullar gerekiyor ki, gerçekten muhalif bir yaklaşımla, siyasetçinin dönüm noktası olan bir sürece girebilelim?
***
Siyasetçi olup da siyaset biliminden bu kadar uzak kalabilmenin sırrına henüz vakıf olamadık.
Siyasetçi, ziyaret etmez, misafirliğe gelmez, siyasetçi eylemi uzaktan izlemez, siyasetçinin ilgi alanı il, ilçe büroları, delege sayıları değildir, siyasetçi sadece açıklama yapmaz, açıklamanın yetmediğini anladığında neler yapması gerektiğini bilir, siyasetçi sosyal medya ünlüsü değildir, sosyal medya ile tek başına muhalafet yapılamayacağını bilir, siyasetçi kendi ülkesinin en azından yakın dönem tarihine hakimdir, siyasetçi, muhalif olma iddiası taşıyan bir siyasetçi, dönüm noktalarında halka çekilir, halkın yanına sığınır, siyasetçi…
Anlaşıldığı kadarı ile siyaset, siyasetçinin eline bırakılamayacak kadar önemli, anlaşıldığı kadarı ile siyaset yapmak gerekiyor.
Veya
‘Her insanın hayatında biraz kimliğe ve bir miktar istikrara ihtiyacı vardır. Gilles Deleuze ne düşünürse düşünsün, daimi yönsüzlük bir siyaset değildir.’[1]
[1] Kültür, Terry Eagleton, Çeviri; Berrak Göçer, Can Yayınları, 2019
