Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, ikinci Cumhurbaşkanı, devlet adamı, İstiklal Madalyası sahibi asker, Lozan’da inadıyla, soğukkanlı taviz vermeyen diplomat tavrıyla İngiliz Lord Curzon’u ve Türkiye’yi parçalamaya ant içen emperyalist devletlerin temsilcilerini çıldırtan donanımlı diplomat, halk arasında Milli Şef olarak da bilinen ve sevilen hayatını vatanına adamış vatansever. Kurtuluş Savaşı’na katılmış, Lozan Antlaşmasını imzalamış ve Türkiye Cumhuriyeti Devletini II. Dünya savaşına girmekten korumuştur. Arama motorlarına İsmet İnönü deyip arattığınızda karşınıza bir kitap yazılabilecek uzunlukta bilgi yığını çıkıyor. 24 Eylül 1884’de İzmir’de dünyaya gelen İsmet İnönü, 25 Aralık 1973’de Ankara’da aramızdan ayrıldı. 89 yıllık ömre büyük işler sığdırdı. Osmanlı Devletinde topçu branşı ile askerlik hayatına başladı.1893 -1920 yılları arsında Osmanlı Ordusunda hizmet verdi. Orgeneral rütbesiyle 4. Kolordu, 20. Kolordu, 3. Kolordu ve Batı cephesine komutanlık etti. 31 Mart Ayaklanmasında, Balkan Savaşlarında, 1. Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesinde, Sina ve Filistin Cephelerinde savaştı. Kurtuluş Savaşı’na katıldı, Atatürk’ün en yakın silah arkadaşı olarak Batı Cephesine komutanlık etti. Bütün bir ömrü cephelerde savaşarak geçti. Savaşın, ölümün, vahşetin, kıyımın ne olduğunu bizzat görmüş yaşamış bir devlet adamı olarak Türkiye’yi 2. Dünya Savaşı’na girmekten korudu.
23 Nisan 1920’de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Edirne Milletvekili olarak katılan İsmet İnönü Garp Cephesi Komutanlığına getirildi. Ocak 1921’de I. İnönü ve Nisan 1921’de, II. İnönü Savaşlarında Yunan ordusunun ilerleyişini büyük bir başarıyla engelledi. Kazanılan büyük zaferden sonra, Lozan Barış Konferansına Dış İşleri Bakanı ve Türk Heyetinin Başkanı olarak katıldı. Lozan’da Türkiye’nin çıkarlarını büyük bir titizlikle savunan İsmet İnönü 24 Temmuz 1924’de Türkiye Cumhuriyet’inin bağımsızlığını ve egemenliğinin tanınmasını sağlayan Lozan Antlaşmasını imzaladı. 1923-24 yıllarında kurulan hükümette başbakan olarak görev yaptı. 1934 Soyadı Kanunu çıktığında Atatürk’ün verdiği İnönü soyadını aldı. 1938’de Cumhurbaşkanı seçildi ve 1950 yılına kadar bu görevde kaldı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Hasan Ali Yücel’in önderliğinde Köy Enstitüleri Kuruldu. Köy Enstitüleri kapanana kadar 20 bin köy öğretmeni eğitildi. Maalesef İnönü Köy Enstitülerinin kapanmasını engelleyemedi. Aynı dönemlerde, Dünya klasiklerinin Türkçeye kazandırılması için uzun soluklu bir çeviri seferberliği başlattı ve İnönü Serisi olarak bilinen kitap dizileri basıldı ve bu dünya klasikleri dizisi kitapçılarda halkın erişimine sunuldu. Müziğe özel yeteneği olan küçük yaştaki çocukların yurt dışına gönderilerek bu konuda iyi bir eğitim almalarını sağlamak amacıyla İdil Biret, Suna Kan gibi sanatçıların da yetişmesini sağlayan “Harika Çocuklar Yasasının” çıkarılmasını sağladı. Cumhurbaşkanı olduğu dönemde Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasını destekledi düzenli olarak senfoni orkestrasının konserlerine giderek çevresindeki insanlara bu konuda örnek oldu. Hayatını bu ülkeye adamış İsmet İnönü hakkında yazılacak olumlu ya da olumsuz çok şey söylenebilir ama bu İsmet Paşa’nın, Mustafa Kemal Atatürk’ün silah arkadaşı olarak hep birlikte Kurtuluş Savaşı’nda canları pahasına savaştıkları gerçeğini değiştirmez. Kurtuluş Savaşı’na katılan, vatan topraklarının özgürlüğü için canlarını veren bütün şehitlerimizin, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün, silah arkadaşlarının ve İsmet Paşa’nın aziz hatıraları önünde saygı ve sevgiyle eğiliyoruz.