Teknik ve/veya ekonomik ömrünü doldurmuş gemilerin parçalarına ayrılması işlemine gemi söküm dendiğini biliyoruz. Sökülen gemilerin metal hurdaları demir kütükleri olarak geri kazanılırlar. Bunun için elektrikli ark ocaklarında eritilirler. Kullanılabilir durumda olan malzemeler ise yeni gemi yapımında kullanılırlar. Az miktarda da olsa, süs veya dekorasyon amaçlı kullanılabilir malzemeler de oluşur.
Sökülecek her gemi bütünüyle tehlikeli atıktır. Sonuçta, tehlikeli atık olmayan malzemeler de bulaşım nedeniyle tehlikeli atık sınıfında değerlendirilir. Nükleer savaş gemisi NAe Sao Paulo örneğinde olduğu gibi, bulaşım nedeniyle, artık radyasyon yayan tehlikeli radyoaktif atıktır!
Basel Konvansiyonuna göre, tehlikeli atıkların uluslararası taşınması ve ticareti kesinlikle yasaktır. Türkiye Cumhuriyeti, bu anlaşmayı imzalamış ve TBMM’ de kabûl etmiştir. Böylelikle, Basel Konvansiyonu, Anayasamızdan bile önde yasal metin hâline getirilmiştir.
*Bu nedenle, tehlikeli atık niteliğindeki hiçbir gemi, Türkiye’ye ithal edilerek sökülemez! Böyle bir söküm süreci uluslararası anlaşmalara ve Anayasamıza aykırıdır. Bilindiği her anda engellenmeli ve suçlulara yaptırımlar uygulanmalıdır.
*İstatistikler, 20 yaşın üstündeki gemilerin teknik nedenlerle daha çok kaza yaptıklarını göstermektedirler. Bu nedenle de 20 yaş ve üstü gemilerin sökümü önerilmektedir. Türkiye’de sökülmek istenen bir gemi ömrünün yarısından en az bir yıl fazlasını, Türkiye bayrağı ile geçirmiş olmalıdır.
* Gemi Sökümü sadece devlete ait havuzlarda sökülmelidirler. Baştankara veya kıçtankara yöntemleri derhal terk edilmelidirler.
*Tehlikeli atıkları da mutlaka dünya standartlarında yöntem ve uygulamalarla giderilmelidirler.
*Gemi Söküm Yönetmeliği değiştirilmelidir. Söküm izinleri de TMMOB, TTB, TBB, İşçi Sendikası, sökümün yapılacağı il sınırlarında en örgütlü ekoloji örgütü, üniversitelerin ilgili bölümlerinin temsilcilerinin olur raporları sonrasında verilmelidir.
*Aliağa ile ekolojik hiçbir ölçüm, veri ve bilgi halka açık değildir, saklanır ve açıklanmaz. Gemi sökümüyle ilgili her türlü bilgi ve belge şeffaf olarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
Ülkemizi gemi söküm paravanıyla her türlü nükleer ve tehlikeli atık çöplüğü olmaktan ancak böyle koruyabiliriz.
