Geçen ay başında “İzmir’de Kamu Yatırımları” başlıklı bir yazı hazırlamış ve İz Gazete’ye göndermiştim. Yazıda İzmir’de gerçekleştirilen kamu yatırımları hakkında yapılan tartışmaları farklı açılardan değerlendirmiştim. Daha objektif değerlendirmeler için de İzmir’e yapılması planlanan kamu yatırımlarını, bunların gerçekleşmelerini gösteren, şeffaflığı esas alan bir web sitesi ile işlenebilir bir veri tabanının kurulmasının ve halkın paylaşımına açılmasının tartışmaların sağlıklı bir zeminde yürütülmesine katkı sağlayabileceğini belirtmiştim. Bu konuda inisiyatif alabilecek kuruluşlar arasında İzmir Kalkınma Ajansı’nı da (İZKA) saymıştım. Neredeyse aynı gün İZKA sosyal medya hesaplarından beni çok sevindiren bir açıklama yaptı. Açıklamada İzmir’e ait güncel ekonomik, sosyal ve çevresel verilere, yenilik ekosistemi göstergelerine ve Ajans çalışmalarına interaktif şekilde erişim sağlanabilecek bir platform oluşturulduğu belirtildi.
İZKA’nın oluşturduğu veri tabanında İzmir’in ARGE, Çevre, Deniz Taşıma, Dış Ticaret, Eğitim, Enerji, Enflasyon, Girdi-Çıktı Analizi, Göç, İnşaat ve Konut, İşgücü, Kültür, Nüfus, Sağlık, Şirket/Girişim, Tarım, Turizm, Üretim ve Yaşam Kalitesi verileri yer almakta. Bu çalışmayı ben İzmir açısından çok önemsiyorum. Çünkü İZKA’nın bu çalışması İzmir’de önemli bir boşluğu dolduruyor. Günümüzde doğru analiz yapmanın ve karar almanın en önemli girdisi nitelikli ve güncel veriler. Bu veriler iyi değerlendirilirse İzmir hakkında yapılacak araştırmalara ve şehri yönetenlerin ve şehirde yaşayan vatandaşların şehrin ne yönde ilerlediğini görmelerine büyük katkı sağlayacak. Hiç şüphesiz şehrin geleceğini ilgilendiren kararların tümü bu verilere bakılarak alınmalı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Açık Veri Portalı
İzmir’in verileri ile ilgili bir başka önemli atılım geçtiğimiz yıl başında gerçekleşmişti. Bu da gerçekten çok önemli, hatta etkileyici ve bence layık olduğu ilgiyi görmeyen bir gelişme. Belki de iyi tanıtılmadı, bilemiyorum, ama insan https://acikveri.bizizmir.com/ sayfalarında gezinirken gördüklerinden etkileniyor, mutlu oluyor. Benim beklentilerimin ötesinde açıkçası.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Açık Veri Portalı on kategoriden oluşuyor; tarım, kriz belediyeciliği, afet ve acil durum yönetimi, ekonomi, enerji, çevre, yönetişim, yaşam, ulaşım ve sosyal belediyecilik.
İBB “İşte veriler burada, buyurun nasıl kullanırsanız kullanın” demiyor. Dünya Bankasının bir parçası olan IFC’nin (International Finance Corporation) desteği ile açık veri stratejisi oluşturmuş. Bu strateji, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından açık verilerin benimsenmesine ve belediye bünyesinde sürdürülebilir bir açık veri ekosistemi hazırlanmasına yönelik bir temel teşkil etmekte. Strateji, uluslararası ilkelere uygunluğu sağlarken açık verilerin vatandaşlara, işletmelere, akademik kurumlara ve idarenin kendisine nasıl fayda sağlayacağını, açık verilerin belediyenin stratejik hedeflerini yerine getirmesine nasıl yardımcı olacağını, kaliteli açık veri tedarik edilmesine imkân verecek süreçleri ve belediyenin açık veri uygulamalarını geliştirme çalışmalarına nasıl destek vereceğini ortaya koymakta.
Türkiye’de belediyelerin açık veri tabanı çalışmaları yeni sayılır. Örneğin İstanbul Büyükşehir Belediyesi açık veri tabanı iki yıl önce hizmete girmişti. Açık veri tabanı olan diğer belediyeler Balıkesir, Bursa, Konya, Kocaeli Beyoğlu, Küçükçekmece, Tuzla ve Beylikdüzü,
Tek bir platformda toplanmış güçlü bir veri setinin İzmir’e büyük katkıları olur
Çevre sorunlarından, üretim ve yaşam kalitesine, inşaat ve konuttan kültüre kadar uzanan ve tek bir platformda toplanmış veri setinin İzmir’e pek çok faydası olacaktır. Öncelikle böyle bir veri seti geleceğe dönük olarak daha sağlam, gerçekçi planlar yapılmasına, kararlar alınmasına katkı sağlayacak, sorunların çözümünü kolaylaştıracaktır. Örneğin; partikül madde emisyonu, kükürt dioksit, kişi başı günlük atık su gibi karşı karşıya bulunulan çevresel riskler hakkında önlemlerin alınması kolaylaşacak veya nüfus projeksiyonlarının yardımıyla sağlık alt yapısı ile ilgili kararların alınmasında isabet artacaktır.
Tek bir panelde toplanmış, kamuya açık veriler şeffaflık ve hesap verebilirliğin önünü açacak, İzmir’i yöneten liderlerin ve kurumların ne ölçüde başarılı olduğu konusunda kamuoyuna bir fikir verebilecektir. Örneğin; geri kazanılan atık miktarı ne durumdadır? Toplanan belediye atığı miktarı nedir? Bu gibi soruların yanıtlarına vatandaşlar ve diğer ilgili herkes kolaylıkla erişebilecektir. Diğer yandan, İzmir’in hem Türkiye’deki hem de yurt dışındaki şehirlerle karşılaştırılması mümkün olabilecek, çok sevdiğimiz ve övündüğümüz İzmir’in ulusal ve küresel düzeyde hangi noktada olduğunu anlayabilmek kolaylaşacaktır.
Ayrıca söz konusu veriler yatırımcılara ve iş dünyasına, İzmir hakkında daha fazla bilgi sahibi olma ve şehre yönelik faaliyetlerinde daha yaratıcı davranabilme imkânı sağlayacaktır.
Bir kez daha İZKA hakkında
İZKA’ya aklıma takılan bir soru ile ilgili olarak telefon ettim. Genelde kurumları ararken “Acaba telefonu açarlar mı?” ,“Bakalım beni ne kadar bekletecekler?”, “Acaba yanıt alabilecek miyim? Ya da garip bir yanıt alırsam ne yapayım? diye düşünürüm ve çoğunlukla aklıma gelen başıma gelir. Ama bu kez öyle olmadı. Telefon birkaç kez çaldıktan sonra açıldı. Kurumsal iletişim sorumlusu Müge Uyar’a bir soru yöneltmek istediğimi ilettim. Karşımdaki hanımefendi “Benim, buyurun” dedi. Ben de sorumu sordum. Anında net bir yanıt aldım.
Bir kurum hakkında ark arkaya iki ayrı olumlu izlenim yaşadığım durumlar sınırlıdır. Tabii bu bir kurumun bütünü, işleyişi hakkında kesin bir yargı oluşturmaz ama yine de bu izlenimleri önemsiyorum. “Kalkınma” en iyi bildiğim konu değil. Lisans, yüksek lisans ve doktorada bu konu hakkında dersler almıştım. Belki öğrendiklerimin çoğunu unuttum ama en azından görev alanı “Kalkınma” olan bir kurumun çalışmalarının İzmir için ne kadar hayati olduğunu kavrayabilecek durumdayım. Bu nedenle İZKA’yı önemsiyorum. Çünkü İzmir için üstlendikleri misyon çok önemli ve aynı ölçüde zor. İyi izlenimlerimin devam etmesini, İzmir için faydalı olmaya devam etmelerini diliyorum.
