İzmir ekonomisinin çeşitli sektörlerinin fotoğrafını çekmeye ve bunları gazetemizin okuyucuları ile paylaşmaya devam ediyorum. Bu hafta da bankacılık sektörüne göz atmak için Türkiye Bankalar Birliğinin (TBB) Türk Bankacılık Sisteminin Seçilmiş Göstergelerinin İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı Haziran 2021 raporunun yayınlanması bir vesile oldu. TBB tarafından düzenli bir şekilde yayımlanan raporda yer alan, 2020 yılı sonu itibarıyla İzmir’in verilerini gözden geçireceğiz.
Öncelikle 2020 yılı sonu itibariyle İzmir’de faaliyet gösteren 26 banka var. En çok bankanın faaliyet gösterdiği il İstanbul (47), en az bankanın faaliyet gösterdiği il ise Tunceli (6).
İzmir’de bulunan Banka Şubelerinin sayısı 678. Bu sayı Türkiye’deki Banka şubelerinin yüzde 6.5’luk kısmına karşılık gelmektedir. En çok banka şubesinin bulunduğu ilçeler Konak (190), Bornova (100), Karşıyaka (65), Karabağlar (42), Buca (34), Çiğli (34). Bu ilçeler İzmir’in ticaret hacmi, sanayi ve nüfus bakımından en yoğun ilçeleri. En az banka şubesi ise Karaburun (1) ve Beydağ’da (1) ilçelerindedir.
Bankaların İzmir’deki birimlerinde 10.159 personel çalışmaktadır. En çok banka personelinin çalıştığı il İstanbul (82.200), en az banka personelinin çalıştığı il (77) Bayburt’tur.
İzmir ilinde bankalara bağlı ATM sayısı 3.219, POS cihazlarının sayısı ise 176.479’dur. İzmir’de ATM başına 1.365 kişi düşmektedir. Bu sayı söz konusu kriter açısından Türkiye’de en iyi durumda olan Muğla ili için 850, ATM başına en çok kişinin düştüğü Şırnak için 6.253’tür.
İzmir şube başına düşen nüfus bakımından Türkiye’nin en şanslı illerinden. Şube başına düşen kişi sayısı yıl sonu itibarıyla 6.482 ve bu rakam halen düşmeye devam ediyor. Bu kriter bakımından İzmir Türkiye’de 8. sırada. Türkiye’de bu kriter bakımından en iyi durumda olan, birinci şehir kişi başına 5.136 kişi ile İstanbul. Şube başına düşen nüfus açısından en yüksek sayıya sahip il ise 25.796 kişi ile Şanlıurfa.
İzmir’de kişi başına kredi tutarı Denizli ve Antalya’nın gerisinde
2020 yılı sonu itibariyle İzmir’in mevduat toplamı 187.9 milyar TL’dir. İzmir, toplam mevduat sıralamasında İstanbul ve Ankara’dan sonra üçüncü sıradadır. Kişi başına mevduat ise 42.747 TL’dir ve yine iller arasında İstanbul ve Ankara’dan sonra üçüncü sırada yer almaktadır.
Aynı raporda İzmir’in kredi toplamı mevduat rakamına çok yakın seviyede, 182.2 milyar TL olarak görülüyor. Yine mevduatta olduğu gibi İzmir, Ankara ve İstanbul’dan sonra üçüncü sırada. Bununla birlikte, kişi başına kredi tutarında 41.462 TL. ile İstanbul, Ankara, Denizli ve Antalya’nın gerisinde kalarak beşinci sırada yer alıyor.
Banka şubelerinin etkinliği yüksek
Türk Bankacılık Sisteminin Seçilmiş Göstergelerinin İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı raporunda banka şubelerinin genel olarak hangi illerde daha etkin (verimli) olduğuna ışık tutabilecek bazı verilere de yer verilmiş. Bu veriler şube başına mevduat ve krediler. A ilinde 10 personelle çalışan bir şubenin mevduat ve/veya kredi tutarı B ilinde 10 personelle çalışan şubenin mevduat ve/veya kredi tutarından daha fazla ise A ilindeki şubenin daha verimli olduğu söylenebilir.
Bu kriterler çerçevesinde bakıldığında İzmir’de 2020 yıl sonu itibariyle şube başına mevduatın 277 milyon TL olduğu görülüyor. İzmir bu kriter bakımından İstanbul (579 milyon TL), Ankara, Aksaray ve Uşak’tan sonra beşinci sırada. Şube başına mevduatın en düşük olduğu il ise 54 milyon TL ile Ardahan.
Krediler penceresinden bakıldığında ise şube başına ortalama kredi ise 269 milyon TL İzmir bu kriter bakımından Türkiye’de 11. sırada. Bu açıdan krediler bakımından etkinliğin biraz daha alt seviyede olduğu anlaşılıyor.
