İZSANAYİ: Mobilya Akademisi ve mobilya sektörü

“Bu iki takım kesinlikle evladiyeliktir. Sağlamdır. Memnun kalırsınız.” Karabağlar’da, 40 yaşlarında, tok ve özgüvenli bir ses tonu ile konuşan, kıyafeti konusunda da oldukça titiz olduğu izlenimi veren mağaza sahibi bize almayı düşündüğümüz yemek takımı ve koltuk takımı hakkında böyle bilgi vermişti. Hakikaten dediği gibi oldu. 1987 yılı Şubatı’nda, evlenmemize iki ay kala aldığımız yemek takımı ve koltuk takımını hala kullanmaktayız. Aynı mobilyayı 34 sene kullanmamızda eşimin ve benim yoğun bir iktisat eğitiminden geçmemizin rolü var tabii. Ama bundan daha önemlisi, salon takımımız hala sapasağlam ve model olarak bugünün zevkine hitap ediyor.

Beş sene sonra 1992 baharında Manisa’daki iki elektronik fabrikasını ve İzmir’de bir tütün şirketini ziyaret etmek üzere İzmir’e gelen, havaalanında karşıladığım, İngiltere Merkez Bankasından iki uzman İzmir’in merkezine otomobille ilerlerken yolun iki tarafında yoğun bir ekonomik faaliyet gözlemlediklerini ifade etmişlerdi. Tabii ki kastettikleri Karabağlar’daki mobilya sektörüydü.

Geçtiğimiz ay ortalarında ahşap tekne ve onarımı işlerinde oldukça beceri ve tecrübeye sahip olan arkadaşım Hızır Tunçalp arayıp ayın 24’ünde Karabağlar’daki mobilyacılık eğitim merkezinin açılışına katılmak isteyip istemeyeceğimi sorduğunda memnuniyetle “evet” yanıtı verdim. İzmir’in sanayisini merak ediyorum, öğrendiklerimi İz Gazete okuyucuları ile paylaşıyorum. Bu süreçte sektörü daha yakından tanıma fırsatlarını değerlendirmeye çalışıyorum. 24 Ekim sabahı İzmir Mobilyacılar Odasının Denetim Kurulu Üyesi Özgür Akgüneş’le beraber, üç kişi Karabağlar’da açılışı yapılacak olan Mobilya Akademisi’nin yolunu tuttuk.

Temeli Aralık 2019’da atılan bina iki yıldan kısa bir sürede tamamlanmış. “Bina” diyoruz ama tabii aslında mobilya sektörüne kalifiye eleman yetiştirmeyi hedefleyen bir eğitim merkezi projesi bu. Proje İzmir Mobilyacılar ve Marangozlar Odası, İzmir Kalkınma Ajansı ve Karabağlar Belediyesinin ortak çalışmasıyla gerçekleştirilmiş. 7.5 milyon TL lira harcanan proje ile 120 kişilik çok amaçlı salonu, 4 eğitim odası, atölyeler, idari ofisler, kafeterya ve otoparktan oluşan üç katlı bir eğitim tesisi oluşturulmuş.

İzmir Mobilyacılar ve Marangozlar Odası (İZMOD) Başkanı Hasan Özkoparan, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Zekeriya Mutlu ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yoğun Covid önlemleri altındaki açılışta yaptıkları konuşmalar yüksek bir ilgi ve moralle izlendi.

Salondaki coşku ve gurur elbette etkileyici. Üç kuruluşun bir araya gelip böyle bir eseri ortaya çıkartması bir övünç kaynağı olarak değerlendirilebilir. Fakat bu arada şu konuya dikkat çekmek istiyorum; Büyük emek ve finansal seferberlikle gerçekleşmiş bir eğitim yatırımının işletilmesi de ciddi bir emek, planlama ve örgütlenme seferberliği ister. Yani 2022 baharında Mobilya Akademi’nin konferans salonu, atölyeleri, idari ofisleri, kafeteryası, otoparkları en etkin bir şekilde çalışıyor olmalı. Lütfen, o kadar emek ve para boşa gitmesin.

İzmir’de Mobilya Sektörü

Bu güzel açılış vesilesi ile mobilya sektörünün İzmir’in sanayisindeki rolünü kısaca gözden geçirmekte fayda var. Ticaret Bakanlığının 2021 Mobilya Sektör Raporuna göre İzmir mobilya üretimindeki payı itibariyle İstanbul, Ankara, Bursa, Kayseri ve Adana ile birlikte en önemli üretim bölgelerinden birini oluşturmakta. Aynı rapora göre İzmir bölgesi istihdam düzeyine göre Kayserinin ardından 5. sırada gelmekte. Karabağlar ve Kısıkköy mobilya şehri sektörün yoğunlaştığı mekânlar olup, sektör İzmir limanın sağladığı imkanları etkili bir şekilde kullanılması dolayısı ile ihracatta önemli atılımlar içerisindedir. 2,66 kişi ile Türkiye ortalamasının altında istihdam düzeyine sahip olan bölgede daha çok küçük firmalar bulunmaktadır.

Mobilya sektörü İzmir’de 2 bini aşkın işletme ile en çok işletmesi bulunan on sektörden biri ve bu işletmeler İzmir’de sanayi sektöründeki işletmelerin yaklaşık yüzde 5’ini oluşturuyorlar. Emek yoğun faaliyet gösteren bu işletmelerin sektörde 9 bini aşkın çalışanı var ve bu çalışanlar İzmir’de sanayi sektöründe çalışan sayısının yaklaşık yüzde 4’ünü oluşturuyor.

Sektörün pandemi öncesinde işletme sayısı, istihdam ve bunların sanayi sektöründeki yüzde değerlerine Tablo:1’de yer verilmiştir.

                          Tablo 1: Mobilya Sektörü İzmir İşletmeleri ve Çalışanları

              Kaynak: T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İzmir Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü

İzmir’deki mobilya sektörü Karabağlar, Kısıkköy, Karşıyaka ve Bornova’daki faaliyetleri ile İzmir ve Türkiye çapında çok önemli başarılar elde etti. Bununla birlikte doğrudan doğruya ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmiş bir faaliyet alanı üzerinde çalışabilmek sektörün atılımlarını daha etkin bir şekilde sürdürebilmesini kolaylaştıracak. Sektörün yakın bir gelecekte faaliyetlerini Torbalı’da kurulacak olan Mobilya Sanayi Organize Bölgesine doğru genişletmesi bekleniyor. Bu tesisler Torbalı Organize Sanayine bir ek bölüm gibi olacak. Bununla birlikte söz konusu alanın bile mobilya sektörünün ihtiyaçlarına yetmeyeceğine, ihtiyacın çok daha büyük olduğuna ilişkin görüşler de ağırlık kazanıyor.

İzmir’in mobilya sektörü gerçekten çok dinamik, geleceği parlak, esnaf örgütlenmesi faal, oda çok başarılı çalışmalara imza atıyor, eğitime önem veriliyor. Bununla birlikte yine de yazımı küçük bir öneri ile tamamlayacağım. Odanın web sitesinin güncel olması çok önemli. Bu konuyu oda yöneticilerinin yakından takip etmesini öneriyorum. Çünkü web sitesi elde edilen başarıları ve bu başarıları kimlerin gerçekleştirdiğini gösteren bir vitrin. Mobilya Akademisinin açılışı ile ilgili habere önce bu sitede bakmak istedim ama bu tarihi olayı orada göremeyince şaşırdım. Aynı şekilde yönetim ve denetim kurullarının da güncel olmadığını gördüm. Bir başka önerim web sitesinin tarihçe bölümünün detaylandırılması. Odaya 1951’den bu yana verilen emeklerin biraz daha detaylandırılması Odanın kurumsal geçmişini gözler önüne getirecek ve bugün sektörde faaliyet gösterenlere ilham kaynağı olacaktır.