18. yüzyılın derinliklerinden sıyrılıp günümüze ulaşan, adını o dönemlerde yaşamın ritmini belirleyen bir basma fabrikasından alan Basmane, İzmir'in kalbinde tarihle modern zamanların dansını sergileyen bir semt.
Bir zamanlar, her şey ne de muhteşemdi!
Semtin aristokrat sakinleri, evlerinin ihtişamlı kapılarını ardında bırakıp, Kemeraltı'nın tarihi sokaklarına doğru yürüyüşe çıkardı. Bu esnada, dostça selamlaşmalar havada uçuşur, her adım bir öncekinden daha çok birlikteliğin ve hoş sohbetin simgesi olurdu. Gelin, bu öykülerle dolu sokaklarda bir gezintiye çıkalım; geçmişin ruhunu, bugünün gözleriyle yeniden keşfedelim.
Bu semt; zamanın ruhunu yansıtan eski cumbalı evleri, ibadethaneleri, eşsiz Ayavukla Kilisesi, 1866 yılından beri zamana direnen Basmane Garı, ve Dönertaş Sebili gibi mimari harikalarıyla ziyaretçilerini adeta bir zaman yolculuğuna çıkarıyor. Basmane, sadece İzmir'in değil, belki de zamana meydan okuyan tarihiyle tüm dünyanın göz bebeği.
İzmir'in kutsal sayfalarından fırlayıp gelen, Aziz Yuhanna'nın ilahi dokunuşuyla İzmir Psikoposluğu’na liderlik etme görevi verilen Aziz Vukolos'un ruhunun izlerini taşıyan bir mabet: Ayavukla Kilisesi.
1886 yılında, tarihin tozlu sayfalarından bir ışık hüzmesi gibi yükselen bu eşsiz yapı, 19. yüzyılın alacakaranlığında ibadete açılarak, zamanın ötesine seslenmiş. İzmir'in maneviyatını yansıtan kiliseler arasında, restorasyonların ardından adeta yeniden doğmuş ve en ihtişamlı haliyle ziyaretçilerini karşılayan nadide yapıtlardan biri olmayı başarmış. Gözlere hitap eden mimarisiyle anılan Gözlü Kilise, adeta bir zaman makinesi gibi, onu ziyaret eden herkesi mistik bir yolculuğa çıkarıyor.
Büyük İzmir Yangını'ndan sağ çıkan tek Ortodoks Rum kilisesi, tarihi ve mimari özgünlüğüyle göz doldurur. Ortodoks Rum ve yerel mimari etkilerinin harmanlandığı bu yapı, ince detaylara, kaliteli malzemelere ve sanatsal motiflere olan özeniyle öne çıkar. İç mekanın dini ikonografisi ve duvar resimleri, ziyaretçileri tarihle iç içe bir yolculuğa çıkarırken, dış cephesinin zarif taş işçiliği ve simetrisi, doğal çevreyle uyumlu bir estetik sunar.
Bu kilise, ibadethaneden öte, kültürel ve tarihi bir miras olarak dikkat çeker.
Görkemli kapısıyla Aya Vukla, Basmane'nin gizemli doğu yüzünde, Altınpark'ın hemen arkasında, tarihle modern yaşamın iç içe geçtiği sokaklarda adeta bir hazine gibi saklıdır. Hilal yönüne doğru yola çıktığınızda, Yıldız Spor Tesisleri'nin ardında bir dönüşle sizi karşılayacak olan bu muhteşem yapıya adım atmak, bir anda kendinizi huzurun ve tarihin kucak açtığı bir dünyada bulmak demek. 1269. Sokak, Basmane'nin kalbinde yer alan bu eşsiz kilisenin adresi, sadece bir yer işareti değil, aynı zamanda zamanda bir yolculuğun başlangıcı. Bu yolculuk sizi, geçmişin derinliklerine, mimarinin ve sanatın büyüsüne davet ediyor.
Ayavukla Kilisesi'nin mistik atmosferini soluduktan sonra, İzmir'in kalbinde bir keşif yolculuğuna çıkın. Basmane'nin tarih kokan sokaklarını arşınlayarak başlayan bu tur, sizi İzmir Basın Müzesi'nin zengin hikayeleri, Radyo ve Demokrasi Müzesi'nin benzersiz sergileri ile buluşturacak. Ardından, Basmane'nin labirent gibi sokaklarında kaybolun, burada zamana meydan okuyan esnaf dükkanları, tarihi evler, eski çeşmeler ve nefes kesen mimari yapılar sizi bekliyor. Bu mini İzmir turu, şehrin ruhunu derinden hissetmek ve unutulmaz anılar biriktirmek için mükemmel bir fırsat sunuyor.
Bir zamanlar varlıklı İzmirlilerin gözde mekânı, şehrin kalburüstü semti Basmane, ne yazık ki eski ihtişamını yitirmiş durumda. Ancak, bu tarihi semtin sokaklarında hâlâ geçmişin izlerini taşıyan sebiller, hamamlar ve mabetler ayakta; zamana meydan okuyorlar. Bunlar, bir dönemin şanını ve şerefini hâlâ üzerlerinde taşısalar da, yorgun ve bitkin halleriyle yeniden can bulmayı, eski görkemlerine kavuşmayı umuyorlar. Adeta bir masalın içindeki gibi, sihirli bir değneğin dokunuşunu bekliyorlar; tıpkı bir zamanlar hayat dolu olan bu semtin, yeniden eski günlerine dönebilmesi için bir mucize arayışı içinde olmaları gibi.
Aya Vukla Kilisesi'nin büyüleyici atmosferini ve İzmir’in diğer Rum kiliselerini keşfetmek isterseniz İz Televizyonu'nda yayınlanan programımızı şu linkten izleyebilirsiniz
https://www.youtube.com/live/bSOqYkpoDl8?si=M3JVxdQvmEvRwByo
